- Γράφτηκε από τον/την makistsitas.com

Ο στρατηγός κάνει φασαρία στην πλατεία
Μονόπρακτα | Κάπα εκδοτική | 2022
Δέκα μονόπρακτα, δέκα αυτοτελείς ιστορίες με κοινή θεματική.
Ο στρατηγός κάνει φασαρία στην πλατεία πραγματεύεται και καυτηριάζει, μέσα από τους ήρωες και τις ηρωίδες του, θέματα της καθημερινότητας, δοσμένα με έναν ιδιαίτερα ζωντανό, γλαφυρό, άμεσο και προσιτό λόγο.
Άνθρωποι διαφορετικού φύλου και ηλικίας προσπαθούν απεγνωσμένα να επικοινωνήσουν μέσα από τις προσωπικές τους στιγμές ή τις καθημερινές τους ασχολίες. Πότε σε εξωτερικό και πότε σε εσωτερικό χώρο, συνδιαλέγονται με άτομα του περιβάλλοντός τους ή με τον τυχόν διπλανό τους, τις περισσότερες φορές όμως υποδαυλίζουν οι ίδιοι την προσπάθειά τους. Τα μονόπρακτα του βιβλίου θέτουν καίρια ζητήματα τόσο για τις διαπροσωπικές σχέσεις, όσο και για το γεφύρωμα της χασματικής ανθρώπινης επαφής.
Ο Μάκης Τσίτας συγκέντρωσε σε μία έκδοση μονόπρακτα έργα, τα περισσότερα από τα οποία έχουν ήδη ανέβει στη σκηνή (Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, Θέατρο των Καιρών), σε σκηνοθεσία Ρούλας Πατεράκη, Έρσης Βασιλικιώτη και Προμηθέα Αλειφερόπουλου.
Κριτικές
«Ο Μάκης Τσίτας, συνεπής, εμβριθής, ακραιφνής, εσωτερικός παρατηρητής της νεοελληνικής κοινωνίας όπως κατέδειξε περίτρανα και με τα έξοχα “Μάρτυς μου ο θεός” και “Πέντε στάσεις” (ο μονόλογος μιας γυναίκας) αλλά θα πω και με τα παιδικά του βιβλία που είναι δρόμοι σκέψεων πέρα από το τυπικά παιδικό κοινό, προχωρά μέσα από αυτά τα δέκα σύντομα μονόπρακτα σε μια ακόμα στιβαρή, οξυδερκή καταγραφή της σημερινής κοινωνίας που ανασαίνει δίπλα μας, ενίοτε πολύ κοντά μας. Συναισθήματα με δεσπόζουσα τη μοναξιά και τη μοναχικότητα που όσο συγγενικές είναι, τόσο απόμακρες μοιάζουν μεταξύ τους, καθώς τις χωρίζει το ρυθμιστικό κριτήριο της επιλογής. Άνθρωποι μόνοι, παράταιροι, που δεν καθρεφτίζονται πουθενά, άνθρωποι που αναζητούν τον άλλο με αντιστερεοτυπικούς, ασυνήθιστους τρόπους, που επιζητούν να επικοινωνήσουν, αδέξια, απροσδόκητα, που χάνονται στη μεγάλη πόλη σε λαβυρίνθους που συχνά δημιουργούν οι ίδιοι, που χάνονται μέσα στον εαυτό τους και την καθημερινότητα, που βλέπουν την καρέκλα που κάθονται να πριονίζεται και συνειδητοποιούν ότι κανείς άλλος δεν μπορεί να το κάνει εκτός από τον εαυτό τους».
Απόστολος Πάππος, elniplex.com, 22/06/23
«Τα μονόπρακτα του Τσίτα χαρακτηρίζονται από μια τεράστια, διαφορετικού προφίλ, ανασκόπηση της σύγχρονης Ελλάδας – της Ελλάδας των διαμερισμάτων αλλά και της πλατείας, των συναισθημάτων αλλά και της πληγωμένης υπόστασης. […] Όσοι δεν είδαν, δεν πρόλαβαν ή δεν ενημερώθηκαν έγκαιρα για τα εξαιρετικά μονόπρακτα του Τσίτα όταν ανέβηκαν στη σκηνή, έχουν τώρα την ευκαιρία να τα διαβάσουν μέσα από αυτόν τον πολύ κομψό τόμο των Εκδόσεων Κάπα».
Χρίστος Παπαγεωργίου, Εφημερίδα των Συντακτών, 06/05/23
«Ο Τσίτας μέσα από αυτά τα μονόπρακτα παρουσιάζεται βαθύς ανατόμος της σύγχρονης ανθρώπινης ψυχοσύνθεσης και της ελληνικής πραγματικότητας, δείχνοντας μας μάλιστα και τη λύση αυτού του αδιεξόδου διά της επαγωγής. Θα ήταν ευχής έργον να βλέπαμε και τα δέκα αυτά μονόπρακτα να ανεβαίνουν μαζί σε μια θεατρική σκηνή με αυτήν ακριβώς την οπτική για να αντιληφθούμε ακόμα καλύτερα όλο αυτό το υπόβαθρο που τα διακατέχει».
Θανάσης Λιακόπουλος, literature.gr, 23/09/22
«…ο Τσίτας είναι ένας συγγραφέας πολύπλευρος, ευφάνταστος και κυρίως ουσιαστικός…
Πάντα έχει ενδιαφέρον να βλέπουμε πώς ο εκάστοτε δημιουργός φιλτράρει το θέμα του και πώς το δίνει στο κοινό ώστε να το αφορά, να το κάνει να σκεφτεί και να αισθανθεί. Νομίζω πως ο Τσίτας το πετυχαίνει αυτό από τη στιγμή μάλιστα που έχουμε την αίσθηση πως οι ήρωές του είμαστε εμείς οι ίδιοι, αφού μπαίνουμε στη διαδικασία να αναλογιστούμε και για τη δική μας ζωή, την υφή και τις προεκτάσεις της».
Ασημίνα Ξηρογιάννη, booktimes.gr, 09/10/22
«Ο Μάκης Τσίτας ευλόγως και δικαίως τιμημένος με το Ευρωπαϊκό Βραβείο είναι από τους σημαντικότερους δραματοποιούς του καιρού μας, παγκόσμιος μέσα στην ελληνικότατη εντοπιότητά του, τσεχωφικός και με εύθυμη φιλανθρωπική διάθεση, μετατρέπει την χριστιανική χαρμολύπη σε βακχικό ρυθμό ζωής χωρίς να χάνει μήτε χιλιοστό από την ολύμπια ηρεμία του…
Τα πρόσωπα του ρέπουν προς τον υπέρ-ρεαλισμό και προς το γκροτέσκο, σαν έντομα στο μικροσκόπιο ερευνητή, ταλαίπωρα ζωάκια πιασμένα στον ιστό μιας αόρατης αράχνης».
Κωνσταντίνος Μπούρας, περ. Οδός Πανός, Οκτώβριος-Δεκέμβριος 2022
«Ιδιαίτεροι χαρακτήρες, υπόγειο χιούμορ, θέματα της καθημερινότητας, η αναζήτηση και ανάγκη της ανθρώπινης επαφής, σε ένα βιβλίο, που μεγάλο ενδιαφέρον ξαναδιαβάζεται, αντλώντας κάθε φορά διαφορετικά συναισθήματα».
Γιάννης Γρηγοράκος, εφ. Κηφισιά, Σεπτέμβριος 2022
«Ο Μάκης Τσίτας ύφανε τον λόγο του με συμπάθεια και κατανόηση, έπλεξε τον διάλογο με ευρηματικότητα, έστησε τα κατάλληλα κοινωνικά περιβάλλοντα, δημιούργησε την ατμόσφαιρα που επιτρέπει τη εμφάνιση αντικοινωνικών ή ακατανόητων συμπεριφορών. Σαν έμπειρος ψυχαναλυτής και βαθύς γνώστης της ανθρώπινης ψυχής, έφερε στο φως τις αφανείς αιτίες, εστίασε στο ευμετάβολο της διάθεσης που αλλάζει χωρίς αιτία, υποδηλώνοντας πως η αιτία είναι πάντα εκεί, αφανής, αόρατη και δρώσα».
Ανθούλα Δανιήλ, εφ. Αυγή, 13/08/22
«Οι δέκα ιστορίες θα μπορούσαν πολύ άνετα να γίνουν θεατρικές παραστάσεις. Και που οι πιο πολλές από αυτές έχουν ήδη γίνει. Και όταν με το καλό ξανανέβουν, θα ήθελα να είμαι από τους πρώτους που θα τις παρακολουθήσουν. Για να δω τη μαγεία να φεύγει από το χαρτί και να γίνεται λέξεις που εκστομίζονται, χέρια που νεύουν, πρόσωπα που αλλάζουν χρώμα, γκριμάτσες που εναλλάσσονται. Για να δω τη μαγεία να γίνεται άνθρωπος.
Τον θαυμάζω τον κύριο Τσίτα».
Κώστας Κούλης, noizy.gr, 30/06/22
«Ο Μάκης Τσίτας, εξαιρετικός αφηγητής, προσεκτικός παρατηρητής της κατ’ εξακολούθηση κακομοιριάς μας, μιλάει με χιούμορ μα και δηκτικότητα για τα καθημερινά πάθη των ανθρώπων».
Φίλιππος Φιλίππου, fractalart.gr, 14/06/22
«Ο Τσίτας ασκεί μία ευφυή κριτική για τα κακώς κείμενα της εποχής μας, τις ανθρώπινες σχέσεις και το χάσμα, όχι μόνο των γενεών, αλλά γενικότερα μεταξύ των ανθρώπων.
Με λόγο ευθύ, σαρκαστικό, κατά τόπους κυνικό, άκρως ρεαλιστικό και περιγραφικό ο συγγραφέας θα μας μεταφέρει ομαλά μέσα στο κλίμα των ιστοριών, καθιστώντας μας αναπόσπαστο κομμάτι αυτών».
Κυριακή Γανίτη, vivliovamon.blogspot, 07/06/22
«Με τα τόσα πανέμορφα παιδικά βιβλία που έχει γράψει, ο Μάκης Τσίτας, έχει κανείς την αίσθηση ότι εκεί εξαντλεί όλη του την τρυφεράδα και ευαισθησία του. Δεν είναι αλήθεια, γιατί διαρκώς ανακαλύπτει κανείς, κάτω και από τον πιο αυστηρό του λόγο, έναν λυγμό, ένα χάδι, ένα δάκρυ συμπόνιας. […]
Ταυτόχρονα, ο αναγνώστης, εισέρχεται στη σφαίρα της καθημερινότητας, που όμως δεν λείπει η ανθρωπιά, η ποιητική αίσθηση και το χιούμορ που κάποιες φορές γίνεται πικρό, στοιχεία που χαρακτηρίζουν τη γραφή του Μάκη Τσίτα και τον κάνουν μοναδικό».
Μαρία Κοτοπούλη, Περί Ου, 04/06/22
«Ο Μάκης Τσίτας, για μία ακόμη φορά, μας εκπλήσσει με την όμορφη και ευφάνταστη γραφή του. Ετούτη τη φορά μέσα από τον θεατρικό λόγο μάς ταξιδεύει με δέκα μονόπρακτα έργα, τόσο άμεσα, επιβλητικά και γεμάτα από λεπτό γλυκόπικρο χιούμορ για τις ανθρώπινες σχέσεις».
Δημήτρης Βαρβαρήγος, bookpress.gr, 30/05/22
- Γράφτηκε από τον/την makistsitas.com

Πέντε στάσεις
Νουβέλα | Εκδόσεις Μεταίχμιο | 2020
Η Τασούλα είχε όλους τους δρόμους ανοιχτούς μπροστά της, αλλά τους έκοψε ο Θεόφιλος με τον έρωτά του. Κι όμως, εκείνη βρήκε παράδρομους: σπούδασε, δούλεψε, μεγάλωσε δύο υπέροχα παιδιά. Στην ουσία, μόνη της. Ο Θεόφιλος πάντα απών στα σημαντικά και πάντα απάνθρωπος απέναντι σε όλους. Άραγε να έφταιγε γι’ αυτό το τρομερό μυστικό του;
Η Τασούλα πέρασε των παθών της τον τάραχο, μα κρατήθηκε όρθια. Προχώρησε με κουράγιο, πείσμα, αλλά και με τη διαρκή έγνοια για το «τι θα πει ο κόσμος». Κι ενώ θα μπορούσε να έχει μια καλύτερη ζωή, τη στερήθηκε.
Ο Μάκης Τσίτας μάς χαρίζει τον μονόλογο μιας γυναίκας απ’ την επαρχία, που έζησε τριάντα χρόνια στη Θεσσαλονίκη κινούμενη με ασφάλεια στη διαδρομή των πέντε στάσεων του λεωφορείου, από το σπίτι στη δουλειά και πάλι πίσω.
Μια ιστορία δοσμένη με συμπόνια και αγάπη, για τις αμέτρητες γυναίκες που έζησαν και ζουν με γνώμονα την ιερή αίσθηση του καθήκοντος, πληρώνοντας συνειδητά το όποιο τίμημα.
Κριτικές
«Ένα είδος -έντεχνης- πρωτοπρόσωπης ξανά γραφής μιας λαϊκής αυτοβιογραφίας, με έμφαση στο ψυχολογικό πορτρέτο της ταπεινής ηρωίδας τώρα, από τα ίδια κοινωνικά στρώματα βγαλμένης, με εναρμονισμένες, κατά τη φυσική ροή του λόγου, εναλλαγές του αφηγηματικού και του εξομολογητικού στοιχείου. ... Ο συγγραφέας σκηνοθετεί ευρηματικά, κανοναρχεί τα πολυφωνικά αισθητικά-οπτικά και ακουστικά- επίπεδα, όπως ο ευαίσθητος, στην αθέατη, από το κοινό βλέμμα, λεπτομέρεια, κινηματογραφικός φακός, που μεγεθύνει το μικρό ποιητικά, απαλά, προβάλλοντας το "όλον" του τραγικού. Και πάντοτε μέσα στα όρια του καθημερινά ανθρώπινου, του αφτιασίδωτου, με την ομορφιά και την ασχήμια του αλληλοδιεισδύουσες στις ταπεινές, καθημερινές εικόνες ζωής. "Όσο πιο κοντά έρχεται η έκφραση στη σκέψη, όσο πιο κοντά η γλώσσα συμπίπτει και συγχωνεύεται μαζί της, τόσο πιο λεπτό είναι το αποτέλεσμα", θα γράψει ο Μπαλζάκ. Η "ηθοποιός" γραφή του Μάκη Τσίτα το έχει πραγματώσει. Πώς; Ο λόγος της τέχνης του είναι και αξεδιάλυτα λόγος της ζωής!»
Βιβή Κοψιδά-Βρεττού, ΣτίγμαΛόγου, 23/07/2024
«Το βιβλίο διαθέτει ένα ιδιαίτερο στοιχείο. Ένας άντρας συγγραφέας αποδίδει τον κεντρικό ρόλο του ήρωα σε γυναικείο πρόσωπο. Προφανώς ο Τσίτας δεν είναι ο πρώτος που κάνει κάτι τέτοιο. Η ιδιαιτερότητα, ωστόσο, έγκειται στον τρόπο που χειρίζεται τη “γυναικεία φωνή”. Αν ο αναγνώστης δε γνώριζε το φύλο του συγγραφέα, εύλογα θα μπορούσε να υποθέσει ότι είναι γυναίκα, καθώς ο Τσίτας ανατέμνει με τέτοια ακρίβεια, γνώση και παρατηρητικότητα την ψυχοσύνθεση της ηρωίδας, που μόνο μια γυναίκα θα μπορούσε να το κάνει με τέτοια οικειότητα και τόση επιτυχία».
Κατερίνας Ζαμαρία, περ. Οροπέδιο, Χειμώνας 2023-2024
«Ένας εξέχων αφηγηματικός (μονό)λογος που αγγίζει την ενεστώσα σκληρή πραγματικότητα του θύτη και του θύματος, τις ανταγωνιστικές σχέσεις των φύλων· των προτύπων ιδιαίτερα, που, μέσα από μία άκρως δραματική αφήγηση, κάνουν τον μύθο καθολικό, πλήρως αναγνωρίσιμο.
Οι “Πέντε Στάσεις” είναι, χωρίς αμφιβολία, ένα έργο υψηλής ευαισθησίας που διακρίνεται για την λιτή αφηγηματική του ευθυβολία, την εσωτερική του ευαισθησία, την σκηνική του οικονομία».
Δημήτρης Μάνος, fractalart.gr, 27/07/22
«Ο Τσίτας εμβαθύνει και αυτή τη φορά με επιτυχία στον ψυχισμό των ηρώων του και περιγράφει τις ζωές τους με μεγάλη δεξιοτεχνία».
Φίλιππος Φιλίππου, περ. δε|κατά, Άνοιξη 2022
«Οι "Πέντε Στάσεις" αποτελούν μια ατομική ψυχογραφία και μαζί μια κοινωνική ακτινογραφία έξοχης παραστατικής ακρίβειας και καθαρότητας. Τοπίο ένδον και εκτός, ιδωμένο μέσα από ένα πρίσμα ελκυστικά ιδιότυπο, ένα είδος φίλτρου που εντείνει τις φωτοσκιάσεις και τα περιγράμματα, αποκαλύπτοντας τις πτυχές και σαφηνίζοντας τα σχήματά του. Το ανάγλυφο της ανθρώπινης τραγικωμωδίας προβάλλει γνώριμο όσο και πρωτόγνωρο, με όλη τη συναρπαστική δυσαρμονία και την οδυνηρή του ομορφιά».
Μάριον Χωρεάνθη, vakxikon.gr, 20/12/21
«Είναι πολύ σημαντικό να γράφονται τέτοια βιβλία που, εκτός από τη συναρπαστική ροή και την αφηγηματική τους απόλαυση, προσφέρουν στον αναγνώστη πνευματική ανάταση και συναισθηματική φόρτιση.
Η τέχνη της αφαίρεσης των περιττών από ένα κείμενο είναι ταλέντο, ικανότητα που προσδίδει ποιότητα και στιβαρότητα στον γραπτό λόγο. Αυτή την τέχνη φαίνεται ότι την κατέχει ο Τσίτας, γιατί δε φλυαρεί, δεν πλατειάζει, μένει σταθερά στην ουσία. Ο λόγος του είναι δωρικός και μεστός, με πλούσια στοιχεία προφορικότητας».
Νίκη Σαλπαδήμου, literature.gr, 16/09/21
«Εντυπωσιακή στη δωρικότητά της νουβέλα… Στέρεοι χαρακτήρες, κωμικά στοιχεία, έντονη συγκίνηση, ένας μονόλογος τόσο βαθύς και εσωτερικός,
που μέσα από τη διάφανη ψυχή της Τασούλας μπορεί κανείς να δει ένα δικό του κομμάτι».
Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης, εφ. Ελεύθερος Τύπος, 10/07/21
«Συμπερασματικά θα έλεγα ότι οι Πέντε στάσεις επιβεβαιώνουν ακόμα μια φορά τις σπάνιες λογοτεχνικές ικανότητες του Μάκη Τσίτα, το ταλέντο του να διεισδύει στην ψυχή των ηρώων και των ηρωίδων του και να καταγράφει το πολυσύνθετο πλέγμα των προσωπικών και διαπροσωπικών σχέσεων, όπως το διαμορφώνουν οι κοινωνικές συνθήκες και ο ψυχισμός του κάθε ατόμου. Ο συγγραφέας παρουσιάζει έξοχα τον αγώνα της ηρωίδας να αλλάξει τη μοίρα της, υποδηλώνοντας έμμεσα τη σημασία της κοινωνικής κινητικότητας, άπιαστο όνειρο για πολλούς…
Ο Μάκης Τσίτας διαπρέπει τόσο στη μυθοπλασία όσο και στην τέχνη και την τεχνική του Λόγου».
Χριστόφορος Χαραλαμπάκης, περ. Χάρτης, Μάιος 2021
«Η Τασούλα είναι σαφώς μια γυναίκα θύμα, αλλά και ένας άνθρωπος με τεράστια αποθέματα αγάπης. Ο αναγνώστης, φτάνοντας στο τέλος του βιβλίου, δεν γίνεται να μη θαυμάσει το μεγαλείο της ψυχής της. Οι δυσκολίες, τα προβλήματα που αντιμετώπισε, δεν καταφέραν ούτε στο ελάχιστο να αλλοιώσουν τον ψυχισμό της, να σκληρύνουν την καρδιά της.
Ένα βιβλίο που διαβάζεται με μια ανάσα. Λόγος λιτός, απλός, μα και τόσο αληθινός».
Αγγελίνα Παπαθανασίου, thematofylakes.gr, 31/05/21
«Η Τασούλα δεν εκπροσωπεί ένα παρανοϊκό τραγέλαφο. Εκφράζει μόνο την ισοπεδωμένη καρδιά μιας γυναίκας
που σπατάλησε αλόγιστα τον βίο της, χωρίς ευτυχώς και να τον αναλώσει εξ ολοκλήρου.»
Βαγγέλης Χατζηβασιλείου, εφ. Το Βήμα, 10/1/2021
«Στο νέο του συγγραφικό πόνημα ο συγγραφέας επιδίδεται σε αυτό που ξέρει να κάνει θαυμάσια. Πλάθει μια συγκλονιστική ηρωίδα, που ακούει στο όνομα Τασούλα.
Οι Πέντε στάσεις είναι η εξιστόρηση μιας πολύ δυνατής ανθρώπινης ιστορίας, με έναν σπουδαίο και ανθρώπινο τρόπο. Ο Τσίτας καταφέρνει να αγκαλιάσει την ηρωίδα του και να της δώσει μέσα από τον μονόλογο τον πρώτο λόγο».
Σιδέρης Ντιούδης, εφ. Ελεύθερος Τύπος, 15/02/21
«Στο Μάρτυς μου ο Θεός είχαμε τον Χρυσοβαλάντη που μας έφερνε μπροστά στον καθρέφτη μας που δεν θέλαμε να αντικρίζουμε. Στις Πέντε στάσεις» έχουμε την Τασούλα που μας κάνει να θέλουμε να σπάσουμε αυτόν τον καθρέφτη σε χιλιάδες κομμάτια. Το κάνουμε όμως;
[…] Εν ολίγοις, ένα εξαιρετικό βιβλίο που μας θέτει προ των ευθυνών μας, αν κάτσουμε και τις σκεφθούμε…»
Θανάσης Λιακόπουλος, ηλ. περ. Χάρτης, Ιανουάριος 2021
«Όμως για μένα το επίτευγμα του δόκιμου νέου πεζογράφου μας Μ.Τ. είναι η αμεσότητα που κατάφερε να δώσει στο σύντομο χαμηλόφωνο αφήγημά του, όσον αφορά το επίπεδο της έκφρασης. Διαβάζουμε μια εξομολογητική πρωτοπρόσωπη αφήγηση με λόγο ευθύβολο και εμπράγματο, που έχει ενσωματώσει και τους διαλόγους που διαμείβονται μεταξύ των προσώπων, με λιτότητα κι εκφραστικότητα.
Μορφή και περιεχόμενο έδεσαν τόσο ταιριαστά, ώστε η νουβέλα να μας παραπέμπει σε ανάλογα κλασικά κείμενα της λίγο παλαιότερης ή και της σύγχρονης γραμματείας μας, που διακρίθηκαν για τη γλωσσική τους οικονομία».
Τάσος Καλούτσας, frear.gr, 15/11/20
«Είναι μια χειμαρρώδης νουβέλα, μια αβίαστη εξομολόγηση, μια ιστορία που σε κάνει να θυμώνεις, να απορείς, να αναρωτιέσαι, να συμπονάς την κεντρική ηρωίδα, να αμφισβητείς τα στερεότυπα της κοινωνίας.
Εκτός από το σπουδαίο θέμα του, τους καλά σκιαγραφημένους ήρωες και την εύστοχη κοινωνική αποτύπωση, οι “Πέντε στάσεις” έχουν ενδιαφέρον και για το ύφος τους: ο Μάκης Τσίτας έχει αποτινάξει από το κείμενο όλα τα περιττά στολίδια και έχει κρατήσει τα απολύτως απαραίτητα, ενισχύοντας έτσι τη δύναμη του μονολόγου».
Χρυσάνθη Ιακώβου, fractalart, 10/11/20
«O Μάκης Τσίτας μας καθηλώνει με έναν λόγο έντονα προφορικό, λιτό, καταιγιστικό και αφοπλιστικά εξομολογητικό.
[…] Μας αφυπνίζει για την επίδραση του νοσηρού οικογενειακού ψυχολογικού κλίματος στις ζωές των μελών της, των παιδιών κυρίως. Η νουβέλα αναμοχλεύει ερωτήματα για την αναγκαιότητα σεβασμού και αυτοσεβασμού, ελευθερίας, αυτοδιαχείρισης του ατόμου, ευθύνης απέναντι στους “Σημαντικούς άλλους”, αλλά και απέναντι στον εαυτό, προσωπικής ευθύνης για νόημα και αυτοπραγμάτωση».
Δέσποινα Καϊτατζή-Χουλιούμη, frear.gr, 06/11/20
«Ο Μάκης Τσίτας μας χαρίζει με τις “Πέντε στάσεις” του έναν από τους δυνατότερους μονολόγους της νεοελληνικής πεζογραφίας.
Πρόκειται για την προσωπική κατάθεση ψυχής μιας πραγματικά δυνατής, όπως αποδείχτηκε, γυναίκας, η οποία έπεσε θύμα των λανθασμένων επιλογών της. Το μόνο σίγουρο είναι ότι ο αναγνώστης θα καθηλωθεί από το δράμα της Τασούλας και θα διαβάσει τη νουβέλα αυτή απνευστί».
Λεύκη Σαραντινού, tetragwno.gr, 03/11/20
«Οι “Πέντε στάσεις” του Μάκη Τσίτα είναι μία άρτια δομημένη νουβέλα που η ρεαλιστική και ταυτόχρονα ανθρώπινη πλοκή της —αυτό είναι το βλέμμα του συγγραφέα πάνω στην κοινωνία— θα κατακτήσουν τον αναγνώστη. Ανθρωπιά και ρεαλισμός: ιδού ο τέλειος συνδυασμός. Και η σωστή αναλογία τους κατά την αφήγηση είναι συγγραφική τέχνη! Σας το συστήνω ανεπιφύλακτα».
Τούλα Ρεπαπή, amagi.gr, 02/11/20
«Με ένα εξαιρετικά δωρικό ύφος, ο Μάκης Τσίτας περικλείει στις 75 σελίδες αυτού του βιβλίου την παθογένεια της σύγχρονης ελληνικής οικογένειας».
Θάνος Εζίρογλου, frapress.gr, 12/10/20
«Ο Μάκης Τσίτας καλλιεργεί συστηματικά την πρωτοπρόσωπη αφήγηση, έναν μαστορικό εξομολογητικό, προφορικό λόγο, που δανείζεται πολλά στην εκφορά του από τη θεατρική γραφή. Φανταζόμαστε ήδη την Τασούλα σε μια σκηνή να μονολογεί αφηγούμενη στους θεατές τη ζωή της.
Ο Τσίτας ρίχνει τον φακό στην ελληνική κοινωνία και φωτίζει τις επιταγές που στραγγαλίζουν το άτομο, ειδικότερα στην επαρχία, με τις γυναίκες να είναι πάντοτε τα πιο πρόσφορα θύματα»
Λαμπρινή Κουζέλη, εφ. Το Βήμα, 11/10/20
«Το βιβλίο είναι ένας συγκλονιστικός μονόλογος που ανυπομονώ να δω στο θέατρο. Είναι ένα βιβλίο μικρό σε έκταση αλλά με μεγάλη λογοτεχνική αξία».
Κωνσταντίνος Ιωακειμίδης, methismenesistories,blogspot.com, 14/09/20
«Λιγόλογος, ακριβής, ικανός, δημιουργεί με τη ζεστή γραφή του λογοτεχνικά αφηγήματα έξυπνα στη σύλληψη, θαυμάσια στη δομή, πολύ ενδιαφέροντα στην πλοκή και αμείλικτα στο βάθος τους.
Όσα περιγράφει ο Μάκης Τσίτας συμβαίνουν. Σε οικείους, σε γνώριμους, σ’ εμάς. Είναι μικρά ή μεγάλα δολώματα για να μας φέρουν μπροστά στον καθρέφτη. Εκεί θα δούμε, όσοι από εμάς έχουν τη δύναμη να δουν, τη ματαιότητα του ειδώλου, τον τρόπο να οριστεί/πλαστεί το πεπρωμένο των ανθρώπων και την ευθύνη που έχει κάθε άνθρωπος σε αυτό το πλάσιμο».
Γιάννης Πλαχούρης, fractalart.gr, 08/09/20
«Ένας σπαρακτικός μονόλογος για την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, την απώλεια των ονείρων και την ατολμία των ρηξικέλευθων αλλαγών εξαιτίας των έμφυλων διακρίσεων που υφίσταται μια γυναίκα.
Ένα βιβλίο ουσιαστικής αναμέτρησης με τις αποφάσεις ζωής μιας γυναίκας, γραμμένο με αφοπλιστική ειλικρίνεια και αφηγηματική ευρηματικότητα».
Τέσυ Μπάιλα, Η Καθημερινή της Κυριακής, 15/08/20
«Ο Τσίτας είναι ικανότατος να κατασκευάζει χαρακτήρες που ζωντανεύουν μπροστά στον αναγνώστη, γίνονται ολόγλυφα πρόσωπα και μπορούν να πείσουν για τη νοοτροπία και τον τρόπο ζωής τους».
Η νουβέλα του προστίθεται στα πολλά κείμενα, που αυξάνονται μάλιστα ακόμα περισσότερο, τα οποία προβαίνουν στην αναθεώρηση όσων πιστεύουμε για την οικογένεια. Αυτό γίνεται με έναν ζωντανό μονόλογο, μια γνήσια απόδοση ενός ολόγλυφου κεντρικού χαρακτήρα, μια πλήρη επαγωγικώ τω τρόπω εποπτεία της καθημερινής γυναίκας-συζύγου και μητέρας.
Γιώργος Περαντωνάκης, Εφημερίδα των Συντακτών, 01/08/20
«Μεστές και άριστες περιγραφές. Επεξεργασμένες με την προσοχή και τη δεινότητα που απαιτεί η άρτια λογοτεχνική απόδοση. Γραφή έντεχνη, με συνεχή δράση, ανατροπές και κορυφώσεις. Πότε με γλαφυρότητα και πότε με ρεαλισμό παρασύρει τον αναγνώστη στις αναζητήσεις των ηρώων, τους στόχους, τις αδυναμίες και τους φόβους τους, φέρνοντας τον αρκούντως κοντά στο συγγραφικό πάθος και τη φαντασία του συγγραφέα».
Δημήτρης Βαρβαρήγος, staxtes.com, 30/07/20
«Ένα βιβλίο για όσους κρατούν ψηλά τη σημαία της αξιοπρέπειας. Για όσους ξέρουν τι σημαίνει καθήκον, ενώ όλα γύρω τους μετατρέπονται σε ερείπια».
Νίκος Κουρμουλής, Τα Νέα, 25-26/07/20
«Η αμεσότητα της αφήγησης καθηλώνει».
Διονύσης Μαρίνος, Andro.gr, 19/07/20
«Με γρήγορο ρυθμό και με την αμεσότητα του πλούσιου λόγου του, ο Μάκης Τσίτας, δημιουργεί τους ήρωες του βιβλίου του. Περιγράφει τα γεγονότα με τέτοια ζωντάνια, ώστε γίνονται βιώματα για τον αναγνώστη του. Τον κάνει κοινωνό της αλήθειας των ηρώων του και τον φέρνει αντιμέτωπο με την ευθύνη των πράξεών τους, τοποθετώντας τον στη δύσκολη και άλλοτε στην εύκολη θέση του κριτή. Δημιουργεί ανατροπές και κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη».
Μαρία Κοτοπούλη, Περί Ου, 18/07/20
«Μια γυναίκα σαν την ηρωίδα του Τσίτα δεν θα συγκινούσε θεματικά πολλούς συγγραφείς. Κι όμως εδώ αναδεικνύεται σε τραγική φιγούρα με τη δυναμική που η τραγωδία προσδίδει στους δικούς της ήρωες. Κι αν δεν βλέπουμε και το φονικό, που ίσως περιμέναμε ως δικαιολογημένη αντίδραση της ηρωίδας, είναι γιατί η συγγραφική επιλογή ήταν εδώ να φανεί η πιο υποδόρια διάθεση να συντελεστεί μια ρήξη πιο αργή και ίσως πιο αφανής σε πρώτο επίπεδο. Ίσως γι' αυτό και πιο σημαντική, πιο αληθινή, πιο αποτελεσματική εν τέλει, καθώς οδηγεί μέσα από δύσκολο δρόμο σε μια παραδόξως υπαρκτή συνθήκη απελευθέρωσης».
Διώνη Δημητριάδου, culturebook.gr, 18/07/20
«Έργο ρεαλιστικό, με λόγο που ρέει, με ζωντάνια και αλήθεια, που, πέρα από την απόλαυση της αφήγησης που χαρίζει, εγείρει και μια πληθώρα κοινωνικών και ψυχολογικών προβληματισμών».
Ασημίνα Ξηρογιάννη, fractalart.gr, 14/07/20
«Είναι ένα αριστουργηματικό δημιούργημα… Ο Τσίτας δεν γράφει για να αυτοανακηρυχθεί σε ογκόλιθο, το αντίθετο διακριτικά και με λεπτότητα, με επιμονή στο μικρό και όμορφο (ακόμη και τα βιβλία του για παιδιά αποτελούν σχεδόν ποιητικού τρόπου εκφραστικές περιγραφές) πετυχαίνει να αποδίδει αναγνωστική ηδονή και ψυχαγωγία, τέτοια που μόνο η λογοτεχνία μπορεί να εμπεριέχει».
Χρίστος Παπαγεωργίου, propaganda.gr, 14/07/20
«Ο Μάκης Τσίτας, ο πολυγραφότατος δημιουργός, πλάθει μία θαυμάσια ιστορία, την οποία μάλιστα αφηγείται μέσα από την Τασούλα, σε πρώτο πρόσωπο… Η Τασούλα, για όση ώρα διαβάζουμε, μπαίνει στο σπίτι μας και κάθεται στον καναπέ, τακτοποιώντας τη φούστα της κάτω από το γόνατο και πίνοντας το ζεστό καφέ της, κοιτώντας μας στα μάτια. Ξεκινά να αφηγείται. Σταματά ανά μικρά διαστήματα, όταν διαισθάνεται ότι πάμε να κλάψουμε. Προτείνει το χέρι της. Μας ρωτά αν είμαστε εντάξει. Σκουπίζουμε τα μάτια μας, τα γυαλιά μας και γνέφουμε καταφατικά. Κι εκείνη συνεχίζει να αφηγείται».
Κώστας Κούλης, noizy.gr, 11/07/20
«Εκπλήσσει η ικανότητα του συγγραφέα να παρακολουθεί και να περιγράφει με συναρπαστική πειστικότητα και ενάργεια, κινούμενος πάνω σε μια υποφώσκουσα μουσική κλίμακα που δίνει τον ρυθμό και συντονίζει τη σκέψη σε κάθε ενέργεια της ηρωίδας του, να καταγράφει την ψυχογραφία της κάθε στιγμή της ζωής της λες κι ακούει τους εσωτερικούς κραδασμούς της καρδιάς της σαν ένα σιγανό ψιθύρισμα γλυκόπικρου ρυθμού ή κλάμα. Πόσο καλά γνωρίζει τον ψυχισμό της γυναίκας ένας συγγραφέας ώστε να καταγράφει με θαυμαστή ευχέρεια τις αντιδράσεις της, επιμένοντας σε κάθε λεπτομέρεια, χωρίς να αφήνει κενά, κρατώντας αδιάσπαστη τη συνοχή του κειμένου και την προσοχή του αναγνώστη».
Ελένη Χωρεάνθη, tvxs.gr, 03/07/20
«... θα μπορούσε να απλωθεί σε ένα μυθιστόρημα ποταμό των χιλίων και πλέον σελίδων. Το δυνητικά μείζον αφήγημα συμπυκνώνεται όμως από τον Μάκη Τσίτα, εμφανώς επαρκή χειριστή και της καίριας, της μικρής ποσοτικά μορφής, σε μια λυσιτελή, ιδιαίτερα λειτουργική περίληψη ακραίων παθών. Το αναγνωστικό ενδιαφέρον διατηρείται αμείωτο, όπως θα περίμενε κανείς…
Ο συγγραφέας συνεχίζει να μας πείθει τόσο για την αξία, όσο και για την εμβέλεια του ατομικού του Κανόνα δημιουργικής έκφανσης».
Γιώργος Βέης, Περί Ου, 13/06/20
«Ο λόγος του βιβλίου αν και δωρικός, κοφτός και απογυμνωμένος από περιττές φιοριτούρες και βερμπαλισμούς, είναι ταυτόχρονα πλούσιος από συναισθήματα. […]
Με μεγάλη μαεστρία ο συγγραφέας ακουμπά πάνω στην ψυχή της και την προσεγγίζει με λεπτότητα. Αποτυπώνει πάνω στο χαρτί στερεότυπα, ήθη και έθιμα μία άλλης εποχής, όχι τόσο μακρινής σε εμάς».
Κυριακή Γανίτη, dominicamat.blogspot.com, Μάιος 2020
«Μια τραγική ιστορία δοσμένη με τόσο ρεαλιστικό τρόπο, με λόγο απλό αλλά συνάμα δυνατό, που δείχνει πως ο χαρακτήρας του ανθρώπου χτίζεται και πορεύεται μέσα από τα πιστεύω του καθενός, από αυτά που πήρε από την οικογένειά του και έχει ως ιερό καθήκον να τα τηρήσει, με όποιο τίμημα!»
Ιουλία Ιωάννου, vivlio-life.gr, 26/05/20
«Τα λόγια της Τασούλας αποδεικνύουν πόσο δυνατό πλάσμα είναι η γυναίκα και πόσο αδύναμο ο άντρας που βασίζεται μόνο στη σωματική του ρώμη…
Ο λόγος του Τσίτα διαθέτει αμεσότητα, ζωντάνια και την απλότητα του ανθρώπου που θέλει να τα πει. Ύφος τραχύ, γνώριμο και η πρόζα τόσο γνώριμη, τόσο αποκαλυπτική».
Αλέξανδρος Στεργιόπουλος, toperiodiko.gr, 17/05/20
«Ο Τσίτας με μαεστρία στήνει πόντο πόντο, κλιμακωτά, τον κόσμο της Τασούλας, αλλά όπως τον στήνει, έτσι τον ξεστήνει, για να αποκαλύψει την υποκρισία, τη λεκτική βία, τη χειροδικία, την απαξίωση της συζύγου, των παιδιών, των πεθερικών. […] Η γλώσσα καίρια θα αποτυπώσει την περιρρέουσα ατμόσφαιρα, θα ανασυστήσει την περίσταση και θα αποδώσει τις λεπτές διακυμάνσεις της ψυχής».
Ανθούλα Δανιήλ, εφ. Αυγή της Κυριακής, 10/05/20
«Η νουβέλα του βραβευμένου συγγραφέα Μάκη Τσίτα είναι ένα έργο ρεαλιστικό, βαθύτατα κοινωνικό και εξαιρετικό. Σκιαγραφεί την επιρροή που ασκεί η κοινωνία στον άνθρωπο. Αποκαλύπτει τη γεμάτη συμβάσεις επικοινωνία μεταξύ των ανθρώπων, ενώ αναδεικνύει τη σχέση φύλου-κοινωνίας. Δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή στο ιδίωμα της ηρωίδας, ο συγγραφέας δημιουργεί έναν λόγο φυσικό, ζωντανό, πειστικό».
Λίλια Τσούβα, frear.gr, 22/04/20
«Ένας μονόλογος που διαβάζεται απνευστί, μια ιστορία ζωής από αυτές που πολλές γυναίκες βιώνουν ή έχουμε ακούσει... Μια μάχη για ζωή, αξιοπρέπεια, θάρρος. Από την υπέροχη πένα του Μάκη Τσίτα!»
Έφη Χρυσού, deBop.gr, 21/04/20
«Με έξοχο ρυθμό, με τη φυσικότητα και την αμεσότητα του μονολόγου που προσδίδει ένα ύφος αφτιασίδωτης εξομολόγησης, ο συγγραφέας επιλέγει τις λέξεις μία-μία λες και γράφει ποίηση… Αυτό που διακρίνω πάντα στα βιβλία του Μάκη Τσίτα είναι μια ιδιαίτερη προσέγγιση στον άνθρωπο και μια σπάνια σοφία, κρυμμένη σε απλές λέξεις».
Γιούλη Τσακάλου, Athens Voice, 17/04/20
«Ο Μάκης Τσίτας, αποδεικνύει και με αυτό το βιβλίο του ότι ξέρει να εισχωρεί στην ψυχή των λαϊκών ηρώων και να την ανοίγει σαν εκατόφυλλο τριαντάφυλλο! Μάς χάρισε μία ηρωίδα που η ζωή της δίνει τροφή για σκέψη. Η γραφή του απλή και ευθύβολη, μιλά σε πρώτο πρόσωπο για μια πορεία ανηφορική, έχοντας εξ’ αρχής πάρει διαζύγιο με τον μελοδραματισμό: δεν χρειάζεται να εκβιάσει το συναίσθημα γιατί είναι διαρκώς στιβαρά παρόν».
Δέσποινα Κατσώχη, akoslife.com, 16/04/20
«Ένα εξαιρετικά καλογραμμένο βιβλίο, που κρατάει το ενδιαφέρον του αναγνώστη από την πρώτη ως την τελευταία σελίδα».
Παναγιώτης Κολέλης, literature.gr, 14/04/20
«Η απουσία οιουδήποτε διανοουμενισμού εδώ δεν είναι έλλειψη αλλά χάρισμα. Οι σκέψεις της απλής γυναίκας δεν περιπλέκονται με διανοήματα και ιδεοληψίες. Μπορεί να εφαρμόζει άθελά της ένα νεοχριστιανικό μοντέλο ηθικής και ένα μικροαστικό μοντέλο κοινωνικής αγωγής, όμως αυτό γίνεται ερήμην της, αφού δεν μπαίνει στην ανώφελη διαδικασία να αυτοψυχαναλυθεί κι αφήνει στον αναγνώστη το πλεονέκτημα της έξωθεν κριτικής αποτίμησης μιας αδιέξοδης κατάστασης...».
Κωνσταντίνος Μπούρας, fractalart.gr, 08/04/20
«Συγκινούν οι χαμηλοί τόνοι και συγκλονίζουν οι εντάσεις που δημιουργούν οι λέξεις για τους παράξενους, μυστηριώδεις τρόπους που αγαπιούνται οι άνθρωποι. Ευρηματικό, μη αναμενόμενο το τέλος που προσθέτει ένα συν στη συγγραφική μαεστρία του Τσίτα».
Τζένη Μανάκη, fractalart.gr, 08/04/20
«Ο Μάκης Τσίτας είχε αρκετά δύσκολο έργο να κάνει, αποτυπώνοντας τη γλωσσική έκφραση, μέσα από τον μονόλογο της Τασούλας, όχι μόνο τη δική της, αλλά, σε ένα μεγάλο βαθμό, και του συζύγου της […] Επιπλέον, όπως ήδη προαναφέρθηκε, τα γεγονότα, οι κορυφώσεις, οι σιωπές, είναι με προσοχή επιλεγμένα, ώστε να «ακούγεται» ξεκάθαρα μια ιστορία ζωής και να δίνεται μια εικόνα εποχής. Μέσα σε όλο αυτό το πλαίσιο, θεωρώ ότι ο μονόλογος έχει τη δυνατότητα να αποδοθεί και θεατρικά».
Κούλα Αδαλόγλου, culturebook.gr
«Μάκη Τσίτα, σ’ αυτό το βιβλίο σου πέτυχες κάτι πολύ σημαντικό και ασυνήθιστο για άντρα συγγραφέα. Να μιλήσεις με την αυθεντική φωνή μιας γυναίκας και με τη δική της φωνή να κάνεις ότι εκείνη, η ηρωίδα σου, δεν τόλμησε –να απαιτήσει από τον συνάνθρωπό / αναγνώστη της, έστω και ψήγματα οίκτου ή συμπάθειας, ταύτισης ή απόρριψης. Και απλά και μόνο να στείλει μήνυμα στις Τασούλες αυτού του κόσμου, στην πέμπτη και τελευταία στάση της διαδρομής της ζωής τους, να κατεβάσουν τον οδηγό για να πάρουν οι ίδιες τον έλεγχο του λεωφορείου».
Κώστια Κοντολέων, fractalart.gr, 01/04/20
«Επιπλέον, ο Μάκης Τσίτας έχει χτίσει τον χαρακτήρα της Τασούλας εξαιρετικά τόσο σε χρονικό και τοπικό επίπεδο όσο και σε γλωσσολογικό όντας μία γυναίκα προερχόμενη από ένα χωριό της επαρχίας της Β. Ελλάδας που πέρασε τριάντα χρόνια μένοντας στην Θεσσαλονίκη με τα χαρακτηριστικά «με» και «σε» στον λόγο της που δίνουν άλλη αίσθηση στον μονόλογο της».
Χρήστος Ιωάννου, irafina.gr, 26/03/20
«Με έξοχο ρυθμό, με την φυσικότητα και την αμεσότητα του μονολόγου και του πρώτου προσώπου που προσδίδει ένα ύφος αγανακτισμένης εξομολόγησης, δίχως επιτηδεύσεις και περιττές διανθίσεις, δίχως λειάνσεις και στρογγυλέματα, κοινώς δίχως να φορά κάποια μάσκα καθωσπρεπισμού στην ηρωίδα του και τον κόσμο που έζησε, ο συγγραφέας επιλέγει λέξεις -πάλι σαν να το ‘χει κάνει μία μία λες και γράφει ποίηση- και δομή έκφρασης που ταιριάζουν απόλυτα στον παλμό της Τασούλας.
Ο μονόλογος αυτός διαβάζεται απνευστί»
Απόστολος Πάππος, elniplex.com, 26/03/20
«Προσωπικά το βιβλίο μου άρεσε πολύ. […] Το γεγονός ότι ο Τσίτας καταφέρνει να χτίσει τόσο αυθεντικά και ρεαλιστικά την πρωταγωνίστριά του, το ότι δίνει φωνή σε έναν άνθρωπο που δεν συναντάμε συχνά στις σελίδες βιβλίων και το ότι το έργο αυτό μπορεί να ανοίξει συζήτηση για θέματα όπως ο ρόλος της γυναίκας στην οικογένεια, οι ανθρώπινες σχέσεις κτλ., με έκαναν συνολικά να αισθανθώ ότι ξόδεψα αυτό το απόγευμα ευχάριστα και δημιουργικά και απολαυστικά».
Γιώργος Μπασαγιάννης, vivlioniki.wordpress.com, 17/03/20
«Το έχω και με άλλες ευκαιρίες σημειώσει πως θεωρώ τον Τσίτα ως μια ιδιαίτερη περίπτωση στη λογοτεχνία μας. […] Η τελευταία περιγραφή της σχέσης αυτού του τόσο αρρωστημένου ζεύγους Τασούλας και Θεόφιλου, μας φανερώνει πως από ένα σημείο και μετά το θύμα και ο θύτης ταυτίζονται και ίσως και να ανταλλάσσουν τους ρόλους τους. Αυτό είναι μια επιτυχία του συγγραφικού νυστεριού. Κι άλλωστε -ας το αναγνωρίσουμε- τις περισσότερες φορές ο συγγραφέας προηγείται του ψυχαναλυτή».
Μάνος Κοντολέων, periou.gr, 14/03/20
- Γράφτηκε από τον/την makistsitas.com

Το Ξανά
Εικονογραφημένο βιβλίο για ενήλικες
Εκδόσεις Πατάκη | 2015 | Εικονογράφηση: Λίλα Καλογερή
Το Ξανά είναι ένα εικονογραφημένο βιβλίο που απευθύνεται στους ερωτευμένους, και όχι μόνο... Με την παιγνιώδη διάθεση του Μάκη Τσίτα οι απλές εκφράσεις και τα απλά περιστατικά ανάμεσα στα ζευγάρια αποκτούν σημασία και ουσία που μπορούν να φτάσουν έως το όριο της ποίησης. Ένα μικροσκοπικό πλασματάκι που ονομάζεται Ξανά τριγυρνά στον κόσμο των ανθρώπων και παίρνει μέρος στη ζωή τους. Το Ξανά ταυτίζεται με το άλλο μισό, το δικό μου, το δικό σου, του καθενός... Χιουμοριστικές εκφράσεις που πηγάζουν από καθημερινές στιγμές γίνονται ο μοχλός για την ανάδειξη της αγάπης και της τρυφερότητας ανάμεσα στα ερωτευμένα ζευγάρια... Στιγμές γεμάτες χαρά και λύπη, γέλιο και εκνευρισμό, με άλλα λόγια όλα εκείνα τα συστατικά που κάνουν τη ζωή δυο ερωτευμένων ενδιαφέρουσα...
Σίγουρα θα βρεις και εσύ ένα κομμάτι του εαυτού σου μέσα σε αυτή τη μικρή ιστορία... Γιατί τρέχεις όλη μέρα, αγχώνεσαι, εκνευρίζεσαι, γίνεσαι πτώμα, αλλά μόλις το δεις, μόλις δεις το Ξανά σου, ξεχνάς τα πάντα. Σε αυτό εδώ το βιβλίο θα βρεις στιγμές που ζεις και ΞΑΝΑζείς... Διάβασε μερικά Ξανά που γέννησε η φαντασία του συγγραφέα Μάκη Τσίτα και της εικονογράφου Λίλας Καλογερή και μη σταματήσεις ποτέ να αναζητάς το δικό σου Ξανά...
Βραχεία λίστα των βραβείων Public
Κριτικές
«…το σύγχρονο ευαγγέλιο των ερωτευμένων picture book».
Απόστολος Πάππος, elniplex.com, 11/02/17
«Το διαβάζεις και το Ξαναδιαβάζεις, κι έπειτα το χαρίζεις με αφιέρωση στο δικό σου Ξανά. Αυτό που έχεις ή αυτό που εύχεσαι να βρεις μια μέρα· το άλλο σου μισό ή ένα ολόκληρο κομμάτι του ίδιου σου του εαυτού, το οποίο πρέπει να αγαπηθεί για να μπορέσει να αγαπήσει με τη σειρά του. […] Το Ξανά του Μάκη Τσίτα είναι ένα παιχνιδιάρικο πλασματάκι που μοιάζει με τον έρωτα. Το λατρεύεις. Κυρίως γιατί δεν είναι τέλειο, κι ας πρόκειται για κάτι εκ φύσεως θεϊκό. Μάλλον, γι’ αυτό η εικονογράφος το ονειρεύτηκε χωρίς γωνίες, ολοστρόγγυλο».
Λιάνα Δενεζάκη, kosvoice.gr, Ιούνιος 2016
«Ο Τσίτας και η Καλογερή, καθένας από τη πλευρά του, μας έδωσαν μια πολύ ωραία ιδέα για να παίξουμε λίγο και να σκεφτούμε περισσότερο πως εκείνο που προέχει όλων είναι η ζωή. Πως όλα τα προβλήματα έχουν τη λύση τους, πως η προσπάθεια επίλυσης ενισχύει τα αντερείσματα για να εμποδίσουμε την όποια κατάρρευση, πως εν τέλει, αν κάτι έχει αξία είναι η ζωή η ίδια, η οποία δεν γνωρίζει εμπόδια για να προχωρήσει».
Ανθούλα Δανιήλ, frear.gr, 22/02/16
«Φαντασία, ευρηματικότητα και πρωτοτυπία είναι οι λέξεις που χαρακτηρίζουν τούτο το τόσο παιχνιδιάρικο βιβλίο του Μάκη Τσίτα. Ένα βιβλίο γεμάτο αγάπη, για όλους, μικρούς και μεγάλους, για παιδιά που ονειρεύονται και ερμηνεύουν με το δικό τους τρόπο το… ξανά, μα και για ερωτευμένους. Για μεγάλους που ανακαλύπτουν τα δικά τους θέλω, τα ξανά, και τις αδυναμίες τους. Τα συγνώμη, τα μπορεί, τους θυμούς και τις χαρές. Τις μικρές και τις μεγάλες στιγμές που πάντα θα είναι γεμάτες με… ξανά!»
Ελένη Μπετεινάκη, zhtunteanagnostes.blogspot.gr, 19/02/16
«Ένα στολίδι τρισχαριτωμένο. Παιχνιδιάρικο κι αληθινό, απλό, ζωντανό, χαρούμενο, βαθιά συγκινητικό και διδακτικό. Έρχεται στην ζωή μας το Ξανά, αντίδοτο στη θλίψη, σχεδόν απαραίτητο για να μας φτιάξει την διάθεση και την ημέρα... Με το Ξανά ο συγγραφέας μας χαρίζει μια εξίσου πρωτότυπη, ευρηματική και εμπνευσμένη «ιστορία καμωμάτων», μια τσαχπινιά, μια ζωηράδα, μια ιστορία φτιαγμένη με απλά υλικά για ερωτευμένους και ξαναερωτευμένους και για όσους θα ξαναερωτευθούν και για όσους ξαναθέλουν και και και… Μια ιστορία για όλα όσα είναι και όσα μπορεί να γίνει το Ξανά για χάρη μας αλλά κι εμείς για κείνο».
Ελένη Λιντζαροπούλου, popaganda.gr, 10/02/16
«Το Ξανά μπορεί να αγαπηθεί από ένα παιδί για τον παιχνιδιάρικο ήρωά του, αλλά στην ουσία δίνει αφορμή σε κάποιον ενήλικα να ξαναδεί την καθημερινότητά του με μια άλλη ματιά».
Μάνος Κοντολέων, Bookia.gr, 08/02/16
«Ένα μοναδικό τρυφερό βιβλίο για ερωτευμένους και όχι μόνο».
Ντίνα Σαρακηνού, literature.gr, 23/01/16
«O Mάκης Τσίτας τολμάει να μιλήσει για τα συναισθήματα που έχουν διάρκεια, αλλά είναι καταδικασμένα να παλεύουν με μια αναίσθητη εποχή και τις ευκολίες που αυτή ευνοεί. Να μιλήσει για το άλλο μας μισό, αυτό που μας ταιριάζει και του ταιριάζουμε, που μας είναι αφοσιωμένο, τον δικό μας άνθρωπο, τον ερωτευμένο με μας. Το πλασματάκι που διαφεντεύει τη ζωή μας με δικούς του νόμους και κανόνες και γλυκά μας αναστατώνει. Βαφτίζει το Πλάσμα Ξανά, ενώ η Λίλα Καλογερή με κέφι το αποτυπώνει στο χαρτί, δίνοντας του σάρκα και οστά. Του δίνει σχήμα και χρώμα, το κάνει οικείο στον αναγνώστη».
Ασημίνα Ξηρογιάννη, varelaki.blogspot.gr, 17/01/16
«Πολύ έξυπνο το θρυλικό Ξανά, βιβλίο για δώρο μαγικό στον Ξανά αγαπημένο, στην Ξανά αγαπημένη, στο Ξανά Αγαπημένο, για μαγικά γενέθλια, γιορτή ονομαστική με το Ξανά και με Ξανά κάθε γιορτή του χρόνου που κυλά σαν το νερό και πάει με το καλό ΞΑΝΑ κάθε φορά!».
Ελένη Χωρεάνθη, fractalart.gr, 06/01/16
«Γιατί το Ξανά είναι ένα βιβλίο που όποιος το διαβάσει, το ερμηνεύει διαφορετικά, όπως και έναν πίνακα ζωγραφικής ή ένα ποίημα. Κι ενώ όσοι ενήλικες το διάβασαν από το περιβάλλον μου μου είπαν πως το Ξανά είναι η αγάπη, ο έρωτας, ακόμη και ο ίδιος μας ο εαυτός, ο γιος μου (Δ΄ Δημοτικού) μου είπε πως το Ξανά είναι "η μαμά"».
Χρύσα Κουράκη, lesxhanagnosis.blogspot.gr, 08/02/16
«Ξανά και ξανά το Ξανά θυμίζει και υπενθυμίζει την αγάπη, τη συγνώμη, την παρηγοριά που υπάρχει και υπήρχε, στοχεύοντας να γίνει ο φάρος της ζωής των ζωντανών ανθρώπων που αγαπούν και αγαπιούνται. Μια ιστορία που είτε ολόκληρη, είτε αποσπασματική προβάλει το ξανά της που είναι εκεί μπροστά, και είναι έτοιμο να σε ξανακοιτάξει και τότε μόνο ξανά, ο αναγνώστης θα αναρωτηθεί, θα κοιταχτεί ξανά στον καθρέφτη, για να δει επιτέλους ξανά τον εαυτό του και να μπορέσει να πει όσα δεν προλαβαίνει από το τρεχαλητό να ξεστομίσει στο ταίρι του, αλλά και στον άλλον που είναι κοντά του ή και γιατί όχι στον ίδιο του τον εαυτό».
Έλενα Αρτζανίδου, thinkfree.gr, 09/04/16
«Ο συγγραφέας Μάκης Τσίτας εμπνεύστηκε αυτή τη φορά από την δυνατότερη μορφή συναισθήματος και μας δίνει με υπαινικτικό τρόπο μέσα από την ισχυρή του γραφή αλλά με απλά λόγια και παιχνιδιάρικο τρόπο ένα βιβλίο που θα μας βοηθήσει να δείξουμε την αγάπη μας στο δικό μας Ξανά».
Ιωάννα Οικονόμου, New Sage, 22/12/15
Διέδωσαν το βιβλίο
kritipoliskaihoria.gr, 09/02/2018
logotexnia-ch.blogspot.gr, 16/12/2016
epirus-tv-news.blogspot.gr, 02/09/2016
ilioupoligiaolous.gr, 10/02/2016
thessbomb.blogspot.gr, 10/02/2016
stinplatia.blogspot.gr, 18/12/2015
n-tomaras.blogspot.gr, 10/12/2015
thessbomb.blogspot.gr, 09/12/2015
naxosfan.blogspot.gr, 08/12/2015
stergiog.blogspot.com, 08/12/2015
- Γράφτηκε από τον/την makistsitas.com

Μάρτυς μου ο Θεός
Μυθιστόρημα | Νέα έκδοση | Εκδόσεις Μεταίχμιο | 2020
Τον λένε Χρυσοβαλάντη και σ’ αυτό το βιβλίο μάς αφηγείται, με πολύ χιούμορ και σουρεαλιστικές πινελιές, την πονεμένη ιστορία του. Είναι πενήντα ετών, αγαθός και θεοσεβούμενος, και ζει στην Αθήνα λίγο πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004. Έχει ταλαιπωρηθεί πολύ από εργοδότες, παπάδες, γυναίκες, ακόμα και από την ίδια του την οικογένεια. Είναι άνεργος κι αυτό κάνει το δράμα του διπλό, καθώς όλοι γύρω του έχουν δουλειές και μάλιστα καλοπληρωμένες – βρισκόμαστε στην εποχή της επίπλαστης ευμάρειας. Λατρεύει τις γυναίκες κι ας μιλάει με απόλυτο τρόπο γι’ αυτές, αγαπάει τους συνανθρώπους του κι ας καταφέρεται διαρκώς εναντίον των ξένων…
Ο Μάκης Τσίτας γράφει σε πρώτο πρόσωπο για τη ζωή ενός ανθρώπου που παραπαίει ανάμεσα στο μεγαλείο και την κατάντια, στην αγάπη και το μίσος, με μεγάλη διορατικότητα για την κρίση που ενέσκηψε κατόπιν στην Ελλάδα.
Βραβείο Λογοτεχνίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 2014 (European Union Prize for Literature)
Υποψηφιότητες:
Βραχεία λίστα για τα Κρατικά Βραβεία Λογοτεχνίας
Βραχεία λίστα για το βραβείο μυθιστορήματος του Athens Prize for Literature του περιοδικού (δε)κατα
Βραχεία λίστα για το βραβείο μυθιστορήματος του ηλεκτρονικού περιοδικού Ο Αναγνώστης
Βραχεία λίστα για το βραβείο πεζογραφίας του περιοδικού Κλεψύδρα
Για το Μάρτυς μου ο Θεός τον Μάκη Τσίτα τίμησαν:
Ο Δήμος Πέλλας
Ο Δήμος Αθηναίων
Ο Δήμος Έδεσσας
Η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας
Η Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Έδεσσας
Μεταφράσεις:
Κυκλοφορεί σε 12 γλώσσες.
Θέατρο:
Μεταφέρθηκε στο θέατρο σε σκηνοθεσία Σοφίας Καραγιάννη και ερμηνεία Ιωσήφ Ιωσηφίδη. Παίχτηκε τρεις συνεχόμενες σεζόν στο Vault (Αθήνα) και περιόδευσε σε όλη την Ελλάδα.
Κριτικές
«Μοιάζει με πολλαπλών επιπέδων παθιασμένη εμπειρική έρευνα in situ η μέθοδος με την οποία ο Μάκης Τσίτας ανασκάπτει το εσωτερικό και εξωτερικό περιβάλλον των ηρώων του. Με ειλικρινή ενσυναισθητική μαεστρία, εστιασμένη στην απόδοση του αυθεντικού της μυθοπλασίας του, συσσωματώνει υλικά, που αν αποσυναρμολογηθούν από το αφηγηματικό όλον, προσφέρουν σημαίνουσα γνώση ανθρωπολογική, ιστορική, λαογραφική, κοινωνιολογική, γλωσσολογική… Ο ίδιος ο συγγραφέας ενορχηστρώνοντας όλη αυτήν την εμπειρία μιας διεπιστημονικής, θα λέγαμε, ενσυναίσθησης, θα αναπαραστήσει το εσωτερικό συγκρουσιακό τοπίο του καμένου εξαρχής ήρωά του, στην προδιαγεγραμμένη πορεία του, που κλιμακωτά θα τον παραδώσει στον ασυνάρτητο κόσμο της "φυγής των ιδεών": όπου σε μια κορυφαία στιγμή σχιζοειδούς αυτοαναδίπλωσης θα εγκαταλείψει τη βιωμένη τραυματικά πραγματικότητα και θα αποδράσει στην παθολογία μιας λυτρωτικής αλλά τραγικής ψευδαίσθησης.»
Βιβή Κοψιδά-Βρεττού, ΣτίγμαΛόγου, 23/07/2024
«Δεν είναι τυχαίο ότι το συγκεκριμένο βιβλίο ανήκει πλέον στα κλασικά του είδους. […] Να σημειώσουμε πόσο διορατικός υπήρξε ο συγγραφέας όσον αφορά την κρίση που ενέσκηψε στην Ελλάδα μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες».
Γιάννης Πανταζόπουλος, Lifo, 21/03/23
«Ένα από τα καλύτερα μυθιστορήματα της δεκαετίας είναι το Μάρτυς μου ο Θεός του Μάκη Τσίτα. Ο συγγραφέας επιτυγχάνει να αναδείξει μια πολύ ξεχωριστή περίπτωση ήρωα, που η μυθιστορηματική του φωνή θα μείνει στη μνήμη μας, όπως αυτή της Ραραούς στη Μητέρα του σκύλου του Παύλου Μάτεσι».
Ελένη Παπαργυρίου, Εφημερίδα των Συντακτών, 09/02/20
«Το βιβλίο έχει ήδη κατακτήσει μία σημαντική θέση στην ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας, ως ένα κλασικό έργο στο οποίο προβάλλει ολοζώντανη η κωμική και θλιβερή πλευρά του ανθρώπου».
Τούλα Ρεπαπή, εφ. Ελεύθερος Τύπος, 04/04/22
«Ο Τσίτας είναι από τους αγαπημένους μου μοντέρνους συγγραφείς γιατί πάνω απ’ όλα γράφει με χιούμορ… Μου θυμίζει αυτό το μαύρο χιούμορ των Monty Python».
Βίκυ Σγουρέλλη, unspotted.gr, 11/06/22
«Ολόκληρο το μυθιστόρημα στηρίζεται στο ότι ο συγγραφέας του αποτελεί έναν δεινό πλάστη της προφορικότητας κι έναν ικανό χειριστή των ποικίλων οπτικών γωνιών της αφήγησης. Κατορθώνει έτσι να δημιουργήσει έναν διαρκώς αυτοδιαψευδόμενο ήρωα, που με τη σοβαροφανή ανοησία του παρωδεί αποφασιστικά πλήθος κοινωνικών στερεοτύπων που μας μαυρίζουν τη ζωή».
Ελισάβετ Κοτζιά, Ελληνική πεζογραφία 1974-2010/Το μέτρο και τα σταθμά, εκδόσεις Πόλις, 2020
«…ο συγγραφέας του βιβλίου αποδεικνύεται και στο εκπληκτικό Μάρτυς μου ο Θεός, εξαιρετικός ανατόμος της ανθρώπινης ψυχής».
Χριστόφορος Χαραλαμπάκης, περ. Χάρτης, Μάιος 2021
«Ο Τσίτας, μάστορας της μικρής φόρμας, ευρηματικός θεατρικός συγγραφέας, αλλά και συγγραφέας παιδικών βιβλίων, με μοναδική ακρίβεια αναδεικνύει τα συστατικά της προσωπικότητας του λογοτεχνικού αντιήρωα, του χαμένου, του αφελούς, του βιασμένου σωματικά και ψυχικά ανθρώπου, εκθέτοντάς μας με δραστικό χιούμορ τη ζωή του μέσα από μια εξομολόγηση στην οποία ο πρωταγωνιστής ανασυνθέτει την πορεία του προς την παράνοια.
Το πολυσυζητημένο και πολυμεταφρασμένο βιβλίο, που αποτέλεσε έναν προφητικό πρόλογο στην οικονομική κρίση, μας μεταφέρει στην περίοδο της απόλυτης ευφορίας των Ολυμπιακών Αγώνων, τότε που σαν αφελείς ή αδιάφοροι δεν διαβάσαμε προσεκτικά τις ενδείξεις και δεν προείδαμε το ζοφερό μέλλον της χρεοκοπίας και της απόγνωσης που ανέμενε τη χώρα».
Ελένη Λιντζαροπούλου, Εφημερίδα των Συντακτών, 11/10/20
«Στο βραβευμένο ψυχολογικό μυθιστόρημα Μάρτυς μου ο θεός ο άνεργος Χρυσοβαλάντης, λίγο πριν από την Ολυμπιάδα του 2004 στην Αθήνα, καταθέτει μια τολμηρή –πολιτική, μετασχηματισμένη σε υπαρξιακή- μαρτυρία για την Ελλάδα του ευδαιμονισμού, της κομπίνας, των ρουσφετιών, της θρησκοληψίας, τη μίζας, της μοναξιάς, της κατάντιας μας, βιβλίο προφητεία, θα έλεγα, για την οικονομική κρίση που μας τσάκισε στη συνέχεια, απόδειξη ότι μόνο ο λογοτέχνης που ξέρει να αφου¬γκράζεται τους καιρούς μπορεί να αφαιρεί έγκαιρα και το προσωπείο τους».
Γιάννης Πλαχούρης, fractalart.gr, 08/09/20
«Ο Τσίτας δημιουργεί έναν ήρωα που δύσκολα θα ξεχαστεί».
Τέσυ Μπάιλα, literature.gr, 30/07/20
«Σπάνια συναντά πια κανείς στις μέρες μας τόσο ζωντανό δημιούργημα. Τόσο επιβλητικό λόγο, τόσο πρωτοποριακή τεχνική, τόσο επιτυχημένη σύμπλευση του δραματικού με το κωμικό, τόσο βαθύ ψυχικά εκτόπισμα, τόσο εμβληματική σύμπλευση νοσηρών και πνιγηρών ειδώλων και συνάμα τόσο ρεαλιστικών παραμέτρων που εστιάζονται γύρω από έναν ήρωα, χωρίς ο ίδιος όμως να μπορεί να τις αντιληφθεί».
Χρίστος Παπαγεωργίου, εφ. Τα Νέα, 12/05/20
«Θεωρώ πως το βιβλίο αυτό είναι ένα λογοτεχνικό άλμα που επιβραβεύτηκε στη συνείδηση του κόσμου και αποτελεί καμπή στη λογοτεχνική ιστορία του τόπου».
Γρηγόρης Δανιήλ, thebook.gr, 11/05/20
«Ανάμεσα στα ελληνικά μυθιστορήματα που κυκλοφόρησαν τη δεκαετία 2010 -2019 ξεχωριστή θέση κατέχει το βιβλίο Μάρτυς μου ο Θεός….
Θεωρώ πως ο Μάκης Τσίτας κατάφερε να φτιάξει έναν τύπο που μέσα από αυτόν περιγράφεται μια κοινωνία…
Καθόλου, λοιπόν, τυχαία η ανταπόκριση που βρήκε το έργο».
Μάνος Κοντολέων, ηλ. περ. Χάρτης, Μάιος 2020
«Το βιβλίο του Μάκη Τσίτα με ένα βίαιο τράβηγμα της μάσκας, μας αποκάλυψε την απέραντη τραγικότητα ενός σαλεμένου ανθρώπου, σ’ έναν κόσμο παράλογο, όπου η επίκληση στη μαρτυρία του Θεού, είναι η έσχατη καταφυγή του απελπισμένου την ώρα που κανείς δεν τον ακούει…»
Ανθούλα Δανιήλ, εφ. Καθημερινή, 31/03/20
«Είναι το πρόσωπο θύμα των καταστάσεων ή φέρει και τη δική του ευθύνη χρησιμοποιώντας τον κοινωνικό περίγυρο και τις συνθήκες ως άλλοθι των επιλογών του και της αδράνειας που τον διακατέχει; Μια έξοχη αντιστροφή που φέρνει στο προσκήνιο το ενοχικό άτομο και αφήνει να νοηθεί πίσω από την ατυχία και την κακοδαιμονία της ζωής του ο όντως ένοχος».
Διώνη Δημητριάδου, fractalart.gr, 18/03/20
«Η επανέκδοση ενός σπουδαίου βιβλίου…. Μας σαγηνεύει τρυφερά σε μια ιστορία όπου ο καθένας μας, όσο κι αν το αρνιέται, βρίσκει ένα κομμάτι δικό του ή κάποιον γνωστό του. Και αυτό είναι που τελικά μας κερδίζει».
Γιούλη Τσακάλου, Athens Voice, 15/02/20
«Είναι ο σημερινός καθρέφτης της σύγχρονης Ελλάδας, που μέσα του καθρεφτίζονται εγώ, εσύ, ο απέναντι, ο άντρας ή η γυναίκα της διπλανής πόρτας, η πονηριά μας, η απώλεια επαφής με την πραγματικότητα, η σεξουαλική μας πείνα καλυμμένη από συνειδητή σοβαροφάνεια, τα κόμπλεξ μας, οι πολλαπλές δυσανεξίες μας, οι φαντασιώσεις μας που ενίοτε φτάνουν στα όρια της ψυχασθένειας».
Κώστια Κοντολέων, Περί Ου, 14/02/20
«Ένα από τα σπουδαιότερα μυθιστορήματα της περασμένης δεκαετίας».
Απόστολος Πάππος, elniplex, 13/02/2020
«Ρυθμικά, κρυστάλλινα στην αρχή, με λέξεις που αναπνέουν σε ένα κείμενο που σε πρώτη φάση δείχνει να εκφέρεται δίχως αναπνοή, κατορθώνει να δώσει μέσα από τα ψυχολογικά σκαμπανεβάσματα και τις διαπιστώσεις του ήρωά του, ατμόσφαιρα, κοινωνική παθολογία, σουσούμια, ήθη μιας ολόκληρης εποχής. Με την απόλυτη ψυχή και ματιά του, τα κωμικοτραγικά παθήματά του, φτάνει ως και να φωτίσει αυτή την σκοτεινή και αινιγματική χρονική περίοδο που προηγήθηκε της κρίσης και κάνει το Μάρτυς μου ο Θεός να σε ακολουθεί. Διότι ο Χρυσοβαλάντης του υπάρχει μέσα στο κεφάλι σου και σε προβληματίζει και σε βασανίζει, ακόμα και μετά το τέλος του μονολόγου του, διότι ακόμα και μετά το τέλος της ιστορίας τίποτα δεν τελειώνει, αντίθετα μπορεί και να αρχίζει σε μια μουσική σύνθεση που διαρκεί».
Ελένη Γκίκα, liberal.gr, 03/02/20
«Ο Μάκης Τσίτας, έμπειρος πια συγγραφέας έρχεται ξανά στην επικαιρότητα με το έργο τούτο που δημιούργησε με περισσή τρυφερότητα και αξιοσύνη συναρμόζοντας τα κομμάτια του κατακερματισμένου διαχρονικού αντιήρωα, του Χρυσοβαλάντη, όπως τον έβγαλε μέσα από τα σπλάχνα της μια σύγχρονη ελληνική μεσοαστική οικογένεια και μια σύγχρονη κοινωνία».
Ελένη Χωρεάνθη, fractalart.gr, 28/01/20
«To βιβλίο που τάραξε τα νερά».
Βαγγέλης Ιωάννου, irafina.gr, 27/01/20
«Ο Τσίτας με τρόπο μοναδικό μέσω των ηρώων του αποτυπώνει τη νοοτροπία μίας ολόκληρης γενιάς, σκιαγραφώντας τα χαρακτηριστικά της ψυχής του μέσου νεοέλληνα, όπως αυτή προκύπτει και προβάλλεται αφτιασίδωτη στα μάτια του ήρωά του ή μάλλον στις μύχιές του σκέψεις. Ο Χρυσοβαλάντης του Τσίτα έρχεται να προστεθεί στους σημαντικούς αντιήρωες, στην ιδιόρρυθμη παρέα των τραγικών φυσιογνωμιών τόσο της ποίησης όσο και της πεζογραφίας, δίπλα στον Μαριάμπα του Χαλκιδαίου αιρετικού και πρωτοπόρου Γιάννη Σκαρίμπα αλλά και τους εξίσου γοητευτικούς ήρωες του Κνουτ Χάμσουν, τον Γιόχαν Νάγκελ και τον τρελό Πεταχτούλη».
Ευτυχία-Αλεξάνδρα Λουκίδου, literature.gr, 12/03/18
«Ο Μάκης Τσίτας, συγγραφέας κυρίως παιδικών βιβλίων, με το πρώτο του μυθιστόρημα υπογράφει μια αξιοπρόσεκτη επιτυχία στην πολλαπλότητα του λογοτεχνικού στίβου».
Χριστίνα Κόλλια, fractalart.gr, 22/06/16
«Έργο-αποκάλυψη για την ελληνική μυθιστοριογραφία».
Γιάννης Βασιλακάκος, εφ. Νέος Κόσμος, 20 Ιουνίου 2016
«Λίγοι μυθιστορηματικοί ήρωες μου έδωσαν αυτή τη συγκλονιστική αίσθηση της συντριβής του αθώου την ώρα που τίποτα δεν μπορεί να τον σώσει. Σαν ντοστογεφσκικό πρόσωπο ο Χρυσοβαλάντης του Μάκη Τσίτα γίνεται η συνείδηση του σύγχρονου ανθρώπου για όσα δεν μπόρεσε, γίνεται η ένοχη συνείδηση της αντιηρωικής εποχής μας που συνθλίβει τα πλάσματά της αβοήθητα».
Μαρία Λαμπαδαρίδου Πόθου, fractalart.gr, 04/05/16
«Ένα από τα καλύτερα μυθιστορήματα στη σύγχρονη ελληνική λογοτεχνία»
Νίκος Μπόβολος, provocateur.gr, 15/12/2015
«Η γραφή είναι εκφραστική και με έντονη γλωσσοπλαστική διάθεση, που καθιστά την ανάγνωση απολαυστική».
Αγγελική-Ειρήνη Μήτση στο bookia.gr, 05/12/15
«Ένα μυθιστόρημα τόσο ξεχωριστό ανάμεσα στην πλειάδα των άλλων που κυκλοφορούν».
Διώνη Δημητριάδου, booktourmagazine.com, 13/10/15
«Σοφός αρχιτεκτονικός σχεδιασμός, αριστοτεχνικά δομημένο σενάριο, το οποίο προϋποθέτει πολύμοχθη σπουδή στα γράμματα και καλοχτισμένη υποδομή του δημιουργού».
Θωμάς Κοροβίνης, περ. Εντευκτήριο, τχ. 106, Ιούλιος-Σεπτέμβριος 2015
«Ο Μάκης Τσίτας έρχεται να μας εκπλήξει με την πεζογραφική του δεινότητα και να κατακτήσει μια μόνιμη θέση στον αστερισμό των συγχρόνων νεοελλήνων λογοτεχνών».
Κωνσταντίνος Μπούρας, grafei.wordpress, 10/06/15
«Η πιο ποιητική ανάλυση της άρρωστης αλλά ζωτικής νοσταλγίας μας».
Φοίβος Δεληβοριάς, περ. Αθηνόραμα, 16/04/15
«Και αυτόν τον κόσμο του δονκιχωτικού παραληρήματος, την έκπτωση ενός κατά τα άλλα καλοκάγαθου ευτραφούς ανθρώπου με σάρκα γήινη, αμαρτωλή και ευεπίφορη στις ηδονές, μας τον προσφέρει αφειδώς, ανηλεώς και χωρίς αιδώ ο Μ. Τσίτας. Εγχείρημα που γίνεται με εκπληκτική μαεστρία και άνεση στις αφηγηματικές τεχνικές, αποδίδοντας τελικά έναν ήρωα και τον κόσμο του, με διαύγεια και δηκτικό χιούμορ».
Βιβή Διακογιάννη, tovivlio.net, 15/04/15
«Με διεισδυτικό χιούμορ και κοφτερή ειρωνεία, ο Μάκης Τσίτας, μέσα από τον ήρωά του, έναν από τους πιο ιδιαίτερους ήρωες της σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνίας, σκιαγραφεί τις βαθύτερες δομές που βύθισαν την ελληνική κοινωνία στην πολιτισμική κρίση».
εφ. Η Αυγή, 06/02/15
«Παρόλο που το βιβλίο έχει σχεδόν εξ ολοκλήρου γραφεί πριν από τους Ολυμπιακούς, οι εικόνες ερήμωσης της Αθήνας είναι εκνευριστικά προφητικές. Ο συγγραφέας έχει το αισθητήριο να τις αντιληφθεί πολύ πριν από πολλούς άλλους. Γεννημένος στα Γιαννιτσά και κουβαλώντας το ήθος της ελληνικής επαρχίας, μπορεί να δει καθαρότερα την αλλοίωση που έχει συμβεί σταδιακά στις πόλεις… O Μάκης Τσίτας στα χνάρια του Ιωάννου, του Κεχαΐδη και τόσων άλλων καταφέρνει σε αυτό το κλασικό πλέον βιβλίο να αποτυπώσει την πραγματικότητα».
Δημήτρης Μακρίδης, thebest.gr, 18/01/2015
«Η ανάγνωση του μυθιστορήματος του Μάκη Τσίτα είναι μια απολαυστική εμπειρία. Ένας υπέροχος μονόλογος, σαρκαστικός, δραματικός, πλαισιωμένος από αστείρευτο χιούμορ που αφήνει τις σκέψεις να ακροβατούν μεταξύ του δραματικού και του κωμικού με μοναδική επιτυχία».
Βασίλης Μόσχης, εφ. Θάρρος, 16/01/15
«Ένιωσα ότι διάβασα ένα σπουδαίο βιβλίο και ένα μεγάλο μυθιστόρημα, που πιστεύω ότι θα γίνει κλασικό. Και κλασικό μπορεί να γίνει αυτό που είναι γραμμένο με αλήθεια, με μόχθο και με αγάπη στην ίδια τη λογοτεχνία».
Νίκος Βατόπουλος, εφ. Η Καθημερινή, 10/01/15
«Ο Τσίτας καταφέρνει να φτιάξει έναν από τους πιο ενδιαφέροντες χαρακτήρες της ελληνικής λογοτεχνίας των τελευταίων χρόνων».
Δέσποινα Τριβόλη, huffingtonpost.gr, 31/12/14
«Με σοβαρότητα, τόλμη και πνευματώδη ιλαρότητα, ο συγγραφέας, ανάμεσα στο σκώμμα και στη χάρη προκαλεί συνεχώς το μειδίαμα του αναγνώστη, τον παραμυθεί, τον γοητεύει, δια-σκεδάζοντας την κατήφεια και δίνοντας, χαριέντως, ανάσα ανάμεσα στα δεινά. Χωρίς ωραιοπάθεια και στόμφο, ο γλωσσικός ζήλος του μας προσφέρει ένα μεστοδουλεμένο σύνολο, χάρμα ακρίβειας και βάθους, χωρίς εκζήτηση και εκφραστικούς ακκισμούς. Σωστός λεξιμαγνήτης έλκει, φαιδρύνοντας τον αναγνώστη, στο τρικούβερτο γλωσσικό γλέντι, ξεφάντωμα, πανηγύρι πραγματικό με τις αστείες λέξεις γεμάτες ευθυμία και χαρά και με τις άλλες, γεμάτες συναίσθηση και γραμματολογική μνήμη».
Μάγδα Τσιρογιάννη, εφ. Θεσσαλία, 28/12/14
«Το καλύτερο βιβλίο που διάβασα το 2014 είναι το Μάρτυς μου ο Θεός του Μάκη Τσίτα (εκδόσεις Κίχλη). Ο ήρωας του βιβλίου είναι τραγικός και ξεκαρδιστικός. Μπορεί το θέμα του να είναι στενόχωρο, ωστόσο ο αναγνώστης απολαμβάνει πολύ κάθε σελίδα που διαβάζει».
Χρίστος Χωμενίδης, thetoc.gr, 14/12/14
«Κοντολογίς, το Μάρτυς μου ο Θεός αξίζει τα λεφτά του, αλλά και το Βραβείο του, όπως θα ισχυριζόταν χωρίς κανέναν ενδοιασμό ο ίδιος ο Χρυσοβαλάντης».
Γιώργος Βέης, εφ. Η Αυγή, 23/11/14
«Ο Τσίτας έφερε έναν αέρα ειλικρίνειας στη λογοτεχνία, βάζοντας τον Χρυσοβαλάντη του να διαχειρίζεται μια γλώσσα που μεγάλο μέρος της ελληνικής κοινωνίας μιλάει, δυστυχώς, χωρίς ενδοιασμό κι ένα άλλο μέρος ακούει ευχάριστα, χωρίς να σοκάρεται, αλλά υπάρχει κι ένα τρίτο είδος που δυσφορεί ή χαμογελάει συγκρατημένα και συγκαταβατικά, όταν αισθάνεται ότι παραβιάζονται τα όρια της ευπρέπειας».
Ανθούλα Δανιήλ, frear.gr, 29/10/14
«Ένα αριστοτεχνικά γραμμένο ψυχογράφημα του Νεοέλληνα».
Νατάσα Παυλοπούλου, εφ. Ελεύθερος Τύπος, 19/10/14
«Κι αυτή είναι η μεγαλύτερη αρετή του μυθιστορήματος του Μάκη Τσίτα, που με το Μάρτυς μου ο Θεός ήρθε να συνεχίσει την παράδοση του Τρίτου στεφανιού και του Ήχου της σάλπιγγος. Η δικιά μου προσωπική τριάδα ανάγνωσης της νεοελληνικότητάς μας».
Σωτήρης Παστάκας, poiein.gr, 12/10/14
«Με μάρτυρα τον Θεό, εξ ου κι ο τίτλος, σε έναν σπαρταριστό μονόλογο ισορροπώντας ανάμεσα στο κωμικό και το δραματικό, ο Χρυσοβαλάντης αγγίζει την ανθρώπινη τραγωδία, την κοινωνία, την επερχόμενη κρίση και την πραγματικότητα με οικουμενικό τρόπο».
Ελένη Γκίκα, εφ. Έθνος, 09/10/14
«Οπωσδήποτε ο ευφυής συγγραφέας πίσω από την εικόνα του άβουλου και δειλού Χρυσοβαλάντη και στην προέκταση του ψυχικού τοπίου του ήρωα βλέπει πιστή την εικόνα και δίνει την ψυχογραφία της σύγχρονης ελληνικής οικογένειας και ευρύτερα της ελληνικής κοινωνίας».
Ελένη Χωρεάνθη, blog.public.gr, 09/10/14
«Είναι πολύ θελκτικός τύπος αυτός ο ήρωας-αφηγητής. Δεν χορταίνεις να τον ακούς να μιλάει. Διότι σου μιλάει, δεν τον διαβάζεις απλώς».
Σταυρούλα Γ. Τσούπρου, περ. Νέα Εστία, Σεπτέμβριος 2014
«Κυκλοφόρησε το 2013 κερδίζοντας κοινό και κριτικούς και συνεχίζει την πορεία του ως ένα από τα καλύτερα και πιο εύστοχα ελληνικά βιβλία των τελευταίων ετών».
joytv.gr, 16/05/14
«Η αφήγηση είναι ρέουσα, σχεδόν θεατρική, το βιβλίο απολαυστικό και ρουφηχτό, υποδειγματικά γραμμένο».
Κατερίνα Μαλακατέ, diavazontas.blogspot.gr, 13/05/14
«Το βιβλίο δεν εντυπωσιάζει μόνο για την πρωτοτυπία του θέματος, την ανάπτυξη της πλοκής και τη διάπλαση του κεντρικού χαρακτήρα, μα κυρίως για τη λογοτεχνικότητα του κειμένου».
Φίλιππος Φιλίππου, περ. Οδός Πανός, Απρίλιος-Ιούνιος 2014
«Αυτή, εξάλλου, είναι και η σπουδαιότερη επιτυχία του συγγραφέα ενός βιβλίου που συζητήθηκε και αγαπήθηκε όσο λίγα φέτος: να δημιουργήσει ένα αληθοφανές πορτρέτο ανθρώπου με διαχρονική αξία, ούτε αγωνιστή αλλά ούτε και δολοφόνου, ούτε συμπαθητικού αλλά ούτε και απεχθούς, γεμάτο κουσούρια και έμπλεο φαντασιώσεων, ο οποίος προσπαθεί να διεκδικήσει το μερτικό του στη ζωή σε μια ανήθικη, διεφθαρμένη και στυγνή εποχή όπου όλα καταρρέουν».
evrytanika.gr, 24/04/14
«Γραμμένο με χιούμορ το βιβλίο του Τσίτα μας παρουσιάζει έναν άνθρωπο-ποταμό, μια χειμαρρώδη μορφή, γύρω από την οποία επικεντρώνεται και περιπλέκεται ολόκληρη η ιστορία του βιβλίου και ξεγυμνώνεται η κοινωνική εκτροπή του Νεοέλληνα».
Τέση Μπάιλα, culturenow.gr, 22/04/14
«Ο ήρωας Χρυσοβαλάντης, ο ευφράδης και χειμαρρώδης αυτός τύπος είναι πλασμένος με περίσσια τέχνη, γι’ αυτό είναι αυθεντικός. Και είναι ο μονόλογός του τόσο μεγαλειώδης, τόσο μεστός, αληθινός και παραστατικός συνάμα που σε βάζει απολύτως μέσα στον κόσμο του. Kαι δεν μπορείς να μην ακούσεις!»
Ασημίνα Ξηρογιάννη, varelaki.blogspot.gr, 02/03/14
«Το πιο αριστοτεχνικά γραμμένο και αστείο ελληνικό μυθιστόρημα των τελευταίων χρόνων».
Βύρων Κριτζάς, popaganda.gr, 19/02/14
«Ο συγγραφέας έπλασε έναν αυθεντικό μυθιστορηματικό χαρακτήρα, που στέκεται αυτόνομος και ζωντανός μπροστά μας!»
Πατριάρχης Φώτιος, vivliocafe.blogspot.gr, 10/02/14
«Ο Χρυσοβαλάντης μοιάζει να είναι φτιαγμένος από αυτή τη λογοτεχνική συνταγή του ήρωα που θα μείνει στην ιστορία».
Τούλα Ρεπαπή, diavasame.gr, 05/02/14
«Με δυο λόγια, ένα σπαρταριστό μυθιστόρημα, άψογο τεχνικά και μυθοποιητικά, ικανό να προσελκύσει αναγνωστικό κοινό, ικανό να προκαλέσει κόντρες και συζητήσεις».
Χρίστος Παπαγεωργίου, περ. Φρέαρ, Δεκέμβριος 2013
«Αυτό που κατάφερε ο Τσίτας με αυτό το μυθιστόρημα είναι να συστήσει έναν ήρωα μοναδικό και συγχρόνως αντιπροσωπευτικό του μέσου ταλαιπωρημένου ανθρώπου των τελευταίων χρόνων».
Κώστας Αγοραστός, bookpress.gr, 18/12/13
«Στο μυθιστόρημα του Μάκη Τσίτα θα παρακολουθήσουμε μιαν εξαρχής διαστρεβλωμένη και παραμορφωμένη πραγματικότητα με όχημα το βαρύ παραλήρημα ενός πενηντάρη: ένα πρόσωπο που θα αποτυπώσει στις ψυχωτικές του αντιδράσεις μια κοινωνία αγκιστρωμένη στις προκαταλήψεις, τη σύγχυση και τον συντηρητισμό και ανίκανη να αναζητήσει την οποιαδήποτε διέξοδο από το λαγούμι στο οποίο έχει αποκλειστεί. Ένα βιβλίο όπου το συλλογικό συμπλέκεται αξεχώριστα με το ατομικό για να ανασύρει στην επιφάνεια μια μακροχρόνια παθολογία: μια παθολογία ριζωμένη στα βαθύτερα στρώματα της καθημερινής μας ζωής».
Βαγγέλης Χατζηβασιλείου, oanagnostis.gr, 17/12/13
«Το πρώτο μυθιστόρημα του Μάκη Τσίτα θεωρείται το καλύτερο της χρονιάς».
εφ. Το Βήμα, 15/12/13
«Ο Μάκης Τσίτας υπογράφει έναν συγκλονιστικό μονόλογο ενός άνεργου πενηντάρη, τυπικού αντιήρωα της καθημερινότητας, που συνδυάζει τη σπαρταριστή προφορικότητα με την ευρηματική λεξιπλασία».
Αριστοτέλης Σαΐνης, Εφημερίδα των Συντακτών, 14-15/12/13
«Ευχάριστη έκπληξη για τον αναγνώστη αποτελεί το μυθιστόρημα του Μάκη Τσίτα. Πρόκειται για έναν χειμαρρώδη μονόλογο, μια εκ βαθέων ανασκόπηση της ζωής ενός ανώνυμου ανθρώπου, ο οποίος προσπαθεί να αυτοπροσδιοριστεί μέσα απ’ τα κοινωνικά του αδιέξοδα… Ο συγγραφέας χειρίζεται με εξαιρετική μαεστρία την αμφιλεγόμενη προσωπικότητα του ήρωά του, έτσι ώστε στο τέλος να τον αθωώνει μέσα απ’ το χιούμορ και τον παιγνιώδη αφηγηματικό του λόγο».
Κατερίνα Καριζώνη, culturenow.gr, 09/12/13
«Η ισορροπία του συγγραφέα ανάμεσα στο κωμικό και το δραματικό ύφος είναι θαυμαστή, γέρνοντας τον φτωχό ήρωά του πότε απ’ τη μια πότε απ’ την άλλη πλευρά του νήματος».
Έλενα Μαρούτσου, literature.gr, 07/12/13
«Ένα αριστούργημα ύφους κι ένας αξέχαστος ήρωας: πενηντάρης, loser, χοντρός, θεούσος, άνεργος, καταπιεσμένος, με προβλήματα προς τις γυναίκες, ποιητής εκ του προχείρου – κι ωστόσο χιουμορίστας, είρων και στοχαστικά σχολιαστικός μέσα στην απλότητά του, ο Χρυσοβαλάντης περιπλανιέται στην Αθήνα μέχρι την πλήρη έκπτωσή του».
Δημήτρης Φύσσας, 9,84.gr, 06/12/13
«Ένα από τα καλύτερα ελληνικά μυθιστορήματα, με πρωταγωνιστή έναν τυπικό αντιήρωα της εποχής μας σε έναν αλλότριο κόσμο».
Τίνα Μανδηλαρά, περ. People, 28/11/13
«Το ιδιοφυές βιβλίο Μάρτυς μου ο Θεός καθρεφτίζει τον Έλληνα που όλοι "αγαπήσαμε" με τον αυτοσαρκασμό του απόλυτου βιβλιο-troll.
Ο Χρυσοβαλάντης είναι ο πιο αξιομνημόνευτος ήρωας ελληνικού λογοτεχνικού έργου τα τελευταία χρόνια».
Φοίβος Δεληβοριάς, popaganda.gr, 12/11/13
«Δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε πως ο Χρυσοβαλάντης είναι στα καθ’ ημάς, ο Ακάκιος Ακάκιεβιτς του Νικολάι Γκόγκολ, ένας ταπεινός γραφιάς, αυτός με το περίφημο "παλτό" του, ο οποίος μέσα από την ιλαροτραγωδία του χτυπάει το γραφειοκρατικό κατεστημένο και, ευρύτερα, την κοινωνική αδικία στη Ρωσία. Μόνο που ο Χρυσοβαλάντης δεν την χτυπάει απλώς, αλλά και την καταδεικνύει και με το δάχτυλο την ξεμπροστιάζει, ρίχνοντας καταγής όλα τα προσωπεία της».
Ανθούλα Δανιήλ, περ. The books' Journal, Νοέμβριος 2013
«O Τσίτας, στο πρώτο μυθιστόρημά του, πετυχαίνει κάτι αξιοπρόσεχτο. Συγκινεί χωρίς να εκβιάζει, έχοντας για όπλα το χιούμορ και τη στρωτή-επινοητική-απολαυστική γλώσσα του, μέσα από την οποία καταφέρνει να δημιουργήσει έναν σύγχρονο εμβληματικό χαρακτήρα. Κοιτώντας στο ειδικό και φαινομενικά τετριμμένο του Έλληνα μικροαστού μιλάει και λέει αλήθειες για το γενικό του ελληνικού (και ίσως πανανθρώπινου) γίγνεσθαι».
Γιώργος Ρομπόλας, εφ. Metropolis, 31/10/13
«Ο ήρωας μοιάζει να γίνεται η άκρη εκείνη του νήματος που θα ξετυλίξει το… κουβάρι του εθνικού δράματος: την αρχή του τέλους μιας ασυνάρτητης και ανισόρροπης κοινωνίας».
Ξενοφών Α. Μπρουντζάκης, εφ. Το Ποντίκι, 31/10/13
«Μάρτυς μου ο Θεός, απόλαυσα πραγματικά το τελευταίο βιβλίο του Μάκη Τσίτα και ο λόγος δεν είναι μόνο ότι ο Μάκης είναι φίλος και είμαι φανατική αναγνώστρια των βιβλίων του για παιδιά, παρόλο που έχω περάσει από καιρό την ηλικία για την οποία προτείνονται. Ο Μάκης ξέρει να βάζει την κατάλληλη λέξη στο κατάλληλο σημείο, είτε πρόκειται για ένα ολιγοσέλιδο εικονογραφημένο ανάγνωσμα για παιδιά είτε για ένα πολυσέλιδο βιβλίο που διατρέχει την ιστορία της σημερινής Ελλάδας».
Έρικα Αθανασίου, εφ. Κηφισιά, 11/10/13
«Κείμενο πρωτίστως κοινωνικοπολιτικό, εφιαλτικού ρεαλισμού, φέρνει τον αναγνώστη αντιμέτωπο με μια πραγματικότητα που μάταια τόσο καιρό απέφευγε να αντικρίσει βρίσκοντας καταφύγιο στον προσωπικό του μικρόκοσμο».
Γιάννης Καλογερόπουλος, περ. Eξώστης, 01/10/13
«Ο ευφάνταστος αυτός κωμικοτραγικός μονόλογος –αξιοζήλευτη η χρήση των εκφραστικών μέσων– ήρθε να προσθέσει στη λογοτεχνία μας έναν από τους πιο ζωντανούς και ενδιαφέροντες ήρωες».
Γιάννης Αντάμης, doctv.gr, 21/09/13
«Ο Μάκης Τσίτας, έμπειρος συγγραφέας, δεν φοβήθηκε να παίξει με έννοιες που ακόμα μπορεί να θεωρηθούν ταμπού για την σεμνότυφη κοινωνία μας. Καταφέρνει να χρησιμοποιήσει κατάλληλα τις λέξεις-εργαλεία του με περισσή μαεστρία και να μας μεταφέρει συναισθήματα και καταστάσεις ενός πολύπαθου χαρακτήρα, ο οποίος μπορεί κάποιες φορές να ενεργεί υπερβολικά αλλά παρόλα αυτά θα μπορούσε να είναι ο άνθρωπος της διπλανής πόρτας. Χειρίζεται άπταιστα την ελληνική γλώσσα και τα παιχνιδίσματα με λέξεις και έννοιες στολίζουν το μυθιστόρημά του καθώς τις φέρνει στα όριά τους δοκιμάζοντας την δυναμική κάθε μίας ξεχωριστά».
Λυδιά Ψαραδέλλη, newsage.gr, 21/09/13
«Διότι ο Τσίτας δεν έπλασε μόνον έναν καινούργιο λογοτεχνικό τύπο, τουλάχιστον για τα λογοτεχνικά μας δεδομένα των τελευταίων είκοσι χρόνων, δεν μπόρεσε μόνον να αφουγκραστεί τους παλμούς της "βαθιάς" Ελλάδας, αυτής δηλαδή που άγεται και φέρεται από τα πιο συντηρητικά, παλαιότατης κοπής, σκοτεινά στερεότυπα, αλλά κατάφερε να υιοθετήσει την απόλυτη λεκτική κοινοτοπία της. Σε τέτοιο βαθμό ώστε, την ίδια στιγμή να την ανατρέπει, να την γελοιοποιεί, να την μετατρέπει σε μαύρο χιούμορ».
Έλενα Χουζούρη, oanagnostis.gr, 19/09/13
«Παντρεύει αριστοτεχνικά το τραγικό με το κωμικό χωρίς να χάσει την ανεξαρτησία του, συνδυάζει την ενδοσκόπηση με τον κοινωνικό σχολιασμό και το κινηματογραφικό μελόδραμα του ’50 χωρίς να γίνεται βαρύς, διδακτικός ή μελοδραματικός».
Μαίρη Τσακνάκη-Γαββαλά, εφ. Θεσσαλία, 03/09/13
«Πρόκειται για ένα ακριβέστατο ψυχογράφημα του Νεοέλληνα, με ό,τι αποτελεί τη βάση της φιλοσοφίας του, το οποίο ο Τσίτας συνθέτει μέσα από ποικίλες εκφάνσεις της γύρω μας πραγματικότητας, αποφορτίζοντας με χιούμορ τις ζοφερές συνθήκες».
Ένας ήρωας (ή αντιήρωας;) που δεν ξεχνιέται».
Μαρία Στασινοπούλου, Εφημερίδα των Συντακτών, 01/09/13
«Χτισμένο σαν ατέρμονος εσωτερικός μονόλογος που κλιμακώνεται σταδιακά καθώς προστίθενται συνεχώς νέες ψηφίδες στην εικόνα του αφηγητή-αντιήρωα, το αφήγημα του Τσίτα θυμίζει μουσική σύνθεση που δεν εμφανίζει μεν διατονικές ή χρωματικές μετατροπίες αλλά οδηγείται, μέσα από τα υπνωτιστικά επαναλαμβανόμενα μοτίβα της, σ᾽ ένα υποβλητικό και άκρως δραματικό κρεσέντο για να κορυφωθεί σε μια βίαιη τελευταία κραυγή – κραυγή υπαρξιακής εξουθένωσης».
Κατερίνα Σχινά, περ. The Books' Journal, Αύγουστος 2013
«Η οικονομία του λόγου, το ισορροπημένο ζύγισμα της πρότασης, ο ρυθμός της φράσης, η θεατρικότητα, στοιχεία που χαρακτήριζαν τη γραφή του Μάκη Τσίτα στα πρώτα του πεζά, παρουσιάζονται εδώ δουλεμένα και κατακτημένα».
Λαμπρινή Κουζέλη, εφ. Το Βήμα, 18/08/13
«Η σπειροειδής-πρωτοπρόσωπη αφήγηση ξεχωρίζει ως το δυνατότερο στοιχείο του κειμένου. Ο συγγραφέας περνά χωρίς διακριτικά από το παρόν στο εγγύς παρελθόν και από εκεί στην παιδική ηλικία του ήρωα, αναδεικνύοντας τη ρίζα του προβλήματος, που άπτεται της ψυχοπαθολογίας».
Γιάννης Στάμος, εφ. Ελευθεροτυπία, 16/08/13
«Οι περιγραφές του ήρωα, οι ερμηνείες και οι αξιολογήσεις του, ειδικά με τις λεκτικές του επιλογές και συνάψεις και τους νεολογισμούς του, προκαλούν από μειδίαμα ως γέλια ακράτητα».
Τιτίκα Δημητρούλια, εφ. Η Καθημερινή, 04/08/13
«Το μυθιστόρημα Μάρτυς μου ο Θεός ελκύει σαν μαγνήτης τον αναγνώστη, το διαβάζει μονορούφι από την πρώτη πρόταση μέχρι το τέλος. Χαίρεσαι τη γνήσια λογοτεχνία που μιλάει και εισχωρεί βαθιά στην καρδιά φωτίζοντας σκοτεινές πτυχές, αβυσσαλέες επιθυμίες, τρικυμιώδεις σχέσεις. Τα πάντα συναρπαστικά –αν και τόσο δραματικά–, καλοζυγιασμένα στην πλοκή, την αφηγηματική ροή, σε κάθε λεπτομέρεια, σε κάθε λέξη».
Αλεξάνδρα Μπακονίκα, περ. Μανδραγόρας
«Θεωρώ πως ο Μάκης Τσίτας κατάφερε να φτιάξει έναν τύπο που μέσα από αυτόν περιγράφεται μια κοινωνία. Κάτι παρόμοιο μέχρι τώρα συνήθως άλλοι συγγραφείς το έχουν επιτύχει χρησιμοποιώντας θηλυκά πρόσωπα (Ταχτσής, Μάτεσις). Ο Μάκης Τσίτας ακολουθώντας -από μια απόσταση πάντως- τα αχνάρια του «Λούσια» (1987) του Νίκου Χουλιαρά δίνει στην πινακοθήκη των κεντρικών χαρακτήρων της λογοτεχνίας μας ένα παθογόνο τύπο που χωρίς να μπορείς να πεις πως σε έχει κερδίσει συναισθηματικά, σίγουρα σε έχει κάνει να στρέψεις το βλέμμα προς τον πρώτο καθρέφτη που θα βρεις μπροστά σου».
Μάνος Κοντολέων, manoskontoleon2.blogspot.com
«Στο απολαυστικότατο βιβλίο του Μάκη Τσίτα ο αναγνώστης ταλαντεύεται ανάμεσα στο γέλιο και στο δράμα, στη λύπηση και στην απέχθεια, διότι ο αντιήρωας Χρυσοβαλάντης απεικονίζει μια κοινωνία υποκρισίας σε ένα θέατρο του παραλόγου. Υποκρίνεται και εξομολογείται. Η χειμαρρώδης εξομολόγηση του καθρεπτίζει έναν άνθρωπο που λόγω αντίφασης χάνει τον ίδιο του τον εαυτό. Ο Χρυσοβαλάντης είναι θύμα του εαυτού του και των δύσκολων/αντιφατικών απαιτήσεων του».
Μαρία Ρουσάκη, enavivlio.blogspot.gr
«Ένα αριστούργημα από τις εκδόσεις Κίχλη».
Αναστασία Κισελιόβα, lifespeed.gr
Διέδωσαν το βιβλίο
athlitikignomi.blogspot.gr, 06/03/2014
vivliocafe.blogspot.gr, 02/02/2014
dimichri65.blogspot.gr, 24/01/2014
enavivlio.blogspot.gr, 13/01/2014
paraplanitikos.blogspot.gr, 17/11/2013
metropolispress.gr, 31/10/2013
pelladothe.blogspot.gr, 17/09/2013
giannitsanews.blogspot.gr, 17/09/2013
enosifilologonflorinas.blogspot.gr, 02/08/2013
loudias.blogspot.gr, 31/07/2013
giannitsanews.blogspot.gr, 31/07/2013
press-gr.blogspot.gr, 30/07/2013
nuxtoskopio.blogspot.gr, 30/07/2013
cyprushighlights.com, 30/07/2013
rokar-rokar.blogspot.gr, 30/07/2013
distomo.blogspot.gr, 30/07/2013
stergiog.blogspot.com, 30/07/2013
stefsintos.blogspot.gr, 30/07/2013
sxolististisydrasvivlia.blogspot.gr, 30/07/2013
efimerida-skopelos.blogspot.gr, 30/07/2013
sosandranews.blogspot.gr, 30/07/2013
a-pella.blogspot.gr, 30/07/2013
aridaia-gegonota.blogspot.gr, 30/07/2013
thessbomb.blogspot.gr, 29/07/2013
allisbook.blogspot.gr, 29/07/2013
Χαρακτηριστικά
Σειρά: Σύγχρονη ελληνική πεζογραφία
Ημ. Έκδοσης: 01/2020
(Α' έκδοση: 07/2013, Κίχλη)
Σελίδες: 280
ISBN: 978-618-03-2296-5
Σχήμα: 14 x 20,5 cm
Εξώφυλλο σε HD μορφή
- Γράφτηκε από τον/την makistsitas.com

Πάτυ εκ του Πετρούλα
Διηγήματα | Εκδόσεις Καστανιώτη | 1996
Η Πάτυ η ζωντοχήρα, η γκόμενα του παντρεμένου Τάκη, ο μεγαλύτερος επιβήτορας της πόλης, η κοσμοκαλόγρια Ευγενία, που δεν τη δέχτηκε κανένα μοναστήρι, η εξομολόγηση του συζυγοκτόνου Κίτσου, μια σαββατιάτικη επίσκεψη σε τσοντάδικο του βαρδαρίου, ένα περιστατικό από τη ζωή του Τόλη Καζαντζή, ένα συνηθισμένο μάθημα νεοελληνικής λογοτεχνίας, ο Γιάννος ο τρελός, που κάνει μπανιστήρι και χουφτώνει κορίτσια, η Μαρία, που δέκα χρόνια ετοιμάζεται για την κηδεία του άντρα της...
Δεκαεφτά απλές ιστορίες που γράφτηκαν από το 1989 έως το 1994 στη Θεσσαλονίκη.
Βραχεία λίστα για το βραβείο πρωτοεμφανιζόμενου συγγραφέα του περιοδικού «Διαβάζω»
Το βιβλίο κυκλοφορεί επίσης στα εβραϊκά.
Κριτικές
«Νευρώδεις περιγραφές, με έντονη χιουμοριστική διάθεση, ιδιαίτερη προσοχή στην αναπαράσταση ιδιωματικών λαϊκών τρόπων ομιλίας, στοιχεία που προσδιορίζουν έναν καινούριο τρόπο ηθογραφικής αποτύπωσης της ζωής στις πόλεις».
Αλέξης Ζήρας, Λεξικό Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, εκδόσεις Πατάκη, 2007
«Πρόκειται για μικρά ανάλαφρα διηγήματα που σε κάνουν να ξεκαρδίζεσαι ακόμα κι όταν καταπιάνονται με δυσάρεστα θέματα. […] Υπέροχο βιβλίο».
περ. Be You, Οκτώβριος 1997
«Το ανθρωπολογικό πλαίσιο των ιστοριών του Τσίτα ορίζεται από μικροαστικές γειτονιές της Θεσσαλονίκης ή τις πλησίον επαρχιακές πόλεις, ενώ οι ήρωες που πλάθει είναι καθημερινοί και οικείοι. Ο Τσίτας φαίνεται να διαθέτει καλό αφτί. Γιατί χωνεύει στην αφήγησή του διάφορες ιδιολέκτους: λαική αργκό, νεανικούς κώδικες, συντεχνιακές εκφράσεις».
Μισέλ Φάις, εφ. Ελεύθερος Τύπος, 28/09/97
«…δεκαεφτά απλές όσο και ολοζώντανες ιστορίες».
περ. Τηλεκοντρόλ, 13/09/97
«Αβίαστη αφήγηση που συχνά γίνεται καταλυτική. Η αφήγηση αυτή είναι απόλυτα ταιριαστή με τα σπαρταριστά πρόσωπα και στιγμιότυπα που παρελαύνουν στο βιβλίο».
Βαγγέλης Αθανασόπουλος, περ. Διαβάζω, Ιούνιος 1997
«Είναι ένα βιβλίο καλογραμμένο. Αυτό που θέλει να πει ο συγγραφέας, το λέει ωραία. Θέλει ουσιαστικά να περιγράψει τη ζωή με χιούμορ και το καταφέρνει. Και δεν χρειάζεται πραγματικά τίποτε άλλο: Η μεγάλη τέχνη είναι να ξέρεις πολλά και να λες λίγα και η μεγάλη αφηγηματική τέχνη είναι να λες λίγα και να μην παραλείπεις τα σημαντικότερα».
Ντίνος Χριστιανόπουλος, εφ. Αδέσμευτος Τύπος, 18/12/96
«Προσόν του Μάκη Τσίτα είναι ο στέρεος λόγος. […] Οι πρωτογωνιστές του Τσίτα μέσα στην άγνοιά τους, διατηρούν ακέραιη την ευθύνη της πράξης τους. Μεγάλο αναγνωστικό κέρδος σ’ έναν αιώνα ύπνου και φυγής».
Γιάννης Πλαχούρης, εφ. Ο Λόγος, 17/11/96
«Ο συγγραφέας καταφέρνει με μοναδικό τρόπο και μέσω των ηρώων του να δώσει μια ανάγλυφη εικόνα της σύγχρονης ελληνικής κοινωνίας».
εφ. Φοιτητική επικοινωνία, Νοέμβριος 1996
«Ο Μάκης Τσίτας έχει εμφανή τα στοιχεία εκείνα που υποστηρίζουν την ύπαρξη ενός πεζογραφικού ταλέντου».
Μάνος Κοντολέων, εφ. Αυγή της Κυριακής, 25/08/96
«Δεκαεπτά απλές, σφιχτογραμμένες ιστορίες, με ήρωες ανθρώπους της διπλανής πόρτας, συνηθισμένους, αλλά μ’ αυτό το κάτι που τους κάνει ενδιαφέροντες». Ντάνυ Πιέρρου, περ. Είναι, 06/08/96
«Τα δεκαεπτά σύντομα διηγήματα του πρωτοεμφανιζόμενου συγγραφέα αποπνέουν χιούμορ, απλότητα και συναισθηματική σύνδεση του αναγνώστη με τους ήρωες του βιβλίου. Οι ανάγλυφα δοσμένοι χαρακτήρες γίνονται αναπάντεχα οικείοι αυτοαποκαλυπτόμενοι».
περ. Πολιτικά Θέματα, 26/07/96
«Ο Μάκης Τσίτας με το βιβλίο του αυτό βάζει σοβαρές υποθήκες για το μέλλον».
Φίλιππος Φιλίππου, περ. Αντί, 05/07/96
«Πρώτο βιβλίο ενός συγγραφέα που γεννήθηκε μόλις το 1971 και το στοίχημα μοιάζει να έχει κερδηθεί».
Νίκος Μπακουνάκης, περ. Men, Ιούνιος 1996
«Ένας νέος ταλαντούχος λογοτέχνης παρουσιάζει το πρώτο του βιβλίο».
Περσέας Αθηναίος, εφ. Ελεύθερη Ώρα, 16/05/96
«Οι χαρακτήρες δυνατοί, αληθινοί, καθηλώνουν τον αναγνώστη και τον κάνουν να νομίζει πως του είναι οικείοι. […] Ο Μάκης Τσίτας (γεννήθηκε το 1971), έγραψε αυτές τις ιστορίες από το 1989 μέχρι το 1994. Με το πρώτο δείγμα γραφής του δηλώνει τη γέννηση ενός συγγραφέα».
Τιτίνα Δανέλλη, εφ. Ριζοσπάστης, 16/05/96
«Τα δεκαεφτά σύντομα διηγήματα του Μάκη Τσίτα παράγουν δύο αισθήματα που κάθε γραπτή ιστορία θα ΄θελε να προσφέρει: διασκέδαση στην ανάγνωση και ανυπομονησία για την επόμενη σελίδα».
Κώστας Νεοφώτιστος, περ. Πολιτικά Θέματα, 10/05/96
«Τα 17 διηγήματα της συλλογής του έχουν εκφραστική αμεσότητα και πολύ συχνά αποτυπώνουν τον γλωσσικό κώδικα των σημερινών νέων […] Έχεις την εντύπωση ότι όσα αφηγείται ο Τσίτας δεν θα μπορούσαν να συμβούν παρά στις συγκεκριμένες γειτονιές, με τους συγκεκριμένους ανθρώπους».
Δημήτρης Δασκαλόπουλος, εφ. Τα Νέα, 07/05/96
«Είναι ένα ζωντανό βιβλίο με χιούμορ και στρωτή άνετη γλώσσα που θα αρέσει ιδίως στις νεότερες και πιο τολμηρές στην έκφραση και σκέψη, ηλικίες».
Μιχάλης Πανάς, εφ. Το όνομα, 27/04/96
«Οι σύντομες ιστορίες του είναι απολαυστικές και πρωτότυπες […] οι ήρωες του βιβλίου είναι απόλυτα συνηθισμένοι και μαζί απόλυτα ασυνήθιστοι άνθρωποι. Γι’ αυτό και είναι γοητευτικοί. Γιατί καταφέρνουν να συνδιάσουν το ευνόητο με το παράλογο, το παραδεκτό με το απαράδεκτο, τη λογική με την τρέλα… Και γιατί ο συγγραφέας έχει βρει το κλειδί που ανοίγει τις καρδιές τους, αλλά κατέχει και τον τρόπο να μεταφέρει τη σκέψη, τα λόγια, τις πράξεις τους απολαυστικά στο χαρτί του».
Κοσμάς Βίδος, περ. Σελίδες, Καλοκαίρι 1996